Page 9 - 10_biyoloji_ogretmenin
P. 9
HÜCRE BÖLÜNMELERİ 7
NOT:
ˇ Bazı hücreler G evresinden çıkarak hücre döngüsünde G olarak adlandırılan bir ev-
1
0
reye girer. Bu evrede hücreler metabolik olarak aktif olmalarına rağmen uygun hücre
dışı sinyaller tarafından uyarılmadıkları sürece DNA’sını kopyalayıp bölünme hazırlığı
yapamaz, yani çoğalamaz.
ˇ Embriyonik hücrelerin interfazında ise sadece DNA replikasyonu gerçekleşir. Böyle-
ce hücre döngüsü kısa zamanda tamamlanarak bölünmeler hızlanır.
EDİTÖR YAYINEVİ
S Evresi
DNA DNA+ Kromatin Kardeş Kromozom
Protein yapı kromatitler
ˇ DNA molekülleri eşlenerek (replikasyon) miktarını iki katına çıkarır.
ˇ Kromatinlerin sayısı replikasyona bağlı olarak iki katına çıkar.
ˇ Bu evrenin sonunda kromozom yapısı iki kromatitli hale gelir.
G Evresi
2
ˇ Bölünme ile ilgili enzimler sentezlenir. Organel sayısı arttırılır.
ˇ DNA sentezi durur ancak RNA sentezi devam eder.
ˇ Sentrozom çiftleri zıt kutuplara hareket etmeye başlar.
2. MITOTIK EVRE
ˇ Hücrenin bölünme evresidir.
ˇ Mitotik evrede önce çekirdek, sonra sitoplazma evresi gerçekleşir.
ˇ Mitotik evre n, 2n, 3n gibi farklı kromozom takımlarına sahip hücrelerde gerçekleşebilir.
ˇ Tek hücrelilerde üremeyi, çok hücrelilerde büyüme, gelişme, yenilenmeyi sağlar.
ˇ Kromozom yapısı ve sayısında değişmez olmaz, kalıtsal devamlılığı sağlar.
ˇ Mitotik evre sonucu aynı kalıtsal özelliğe sahip iki yavru oluşur.
ˇ Oluşan hücrelerin sitoplazma miktarı ve organel sayısı farklı olabilir.
ˇ Karyokinez (çekirdek bölünmesi) ve sitokinez (sitoplazma bölünmesi) olmak üzere iki
evrede gerçekleşir.
a. Çekirdek Bölünmesi (Karyokinez)
Çekirdek bölünmesine geçmeden önce interfazda olan olayları özetleyecek olursak;
ˇ ATP ve protein sentezi hızlanır. DNA replikasyonu olur.
ˇ Hayvan hücrelerinde sentrozom eşlenir. Hücreler belli bir büyüklüğe gelir.
ˇ Kromozomlar, kromatin ipliği halinde yani yumak halinde bulunurlar.
ˇ Mitoz çok hücrelilerde zigot oluşumuyla başlar ölene kadar devam eder.