Page 39 - 7. SINIF SOSYAL BİLGİLER DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF
P. 39
6. ÜNTE: YAAYAN DEMOKRAS PARAGRAF TESTİ 1
1 Demokras�, halkın egemenl�ğ�ne dayanan b�r yönet�m 3 Esk� Türklerde günümüzdek� TBMM’ye benzeyen kurultay
şekl� olarak tanımlanır. B�r başka tanıma göre �se demok- adı ver�len b�r mecl�s vardı. Bu mecl�s hakanın başkan-
ras�, �nsanın sırf �nsan olması neden�yle sah�p olduğu hak lığında hatunun ve devlet�n �ler� gelenler�n�n huzurunda
ve hürr�yetler�n� kullanmasına �mkân tanıyan b�r yönet�m toplanırdı. Kurultaya; hükûmet üyeler�n�n, hanedan �le boy
şekl�d�r. Mustafa Kemal Atatürk �se Vatandaş �ç�n Meden� beyler�n�n, b�lgeler�n ve yüksek memurların katılmaları
B�lg�ler adlı k�tabında demokras�y� şu şek�lde açıklamak- zorunlu �d�. Kurultayda hükümdarlık onaylanır, gerekt�-
tadır: “Demokras� temel�ne dayalı hükûmetlerde ege- ğ�nde töre �le �lg�l� yen� kurallar get�r�l�r ve ülke sorunları
menl�k; halka, halkın çoğunluğuna a�tt�r. Demokras� �lkes� üzer�nde tartışmalar yapılarak karara bağlanırdı.
egemenl�ğ�n m�llette olduğunu, başka yerde olmayaca- Bu parçada aşağıdak� sorulardan hang�s�n�n cevabı
ğını gerekl� bulur. Bu bakımdan demokras� �lkes�, s�yas� yoktur?
kuvvet�n, egemenl�ğ�n kaynağına ve yasallığına değ�n-
mekted�r.” A) Kurultay ned�r, k�mler yer alır?
Bu met�nde yazar, ana f�kr� desteklemek �ç�n aşağı- B) Kurultayda neler görüşülürdü?
dak�lerden hang�s�ne başvurmuştur? C) Kurultayın günümüzdek� karşılığı ned�r?
A) Tanımlama− Tanık gösterme D) Yönet�mde son söz k�me a�tt�?
B) Benzetme−Tanık gösterme
C) Örneklend�rme−Sayısal ver�lerden yararlanma
D) Duyulardan Yararlanma −Karşılaştırma
2 (I) 1789 Fransız İht�lal�, krala karşı halk ayaklanması �le 4 (I) Bu belge, pad�şah �le onun yetk� verd�ğ� k�ş�ler�n keyfî
başlamış. (II) İnsan ve Yurttaşlık Hakları B�ld�rges�’n�n hareket etmeler�n� önleyen ve Türk tar�h�nde pad�şahın
yayınlanması g�b� öneml� sonuçlar doğurmuştur. (III) 1791 yetk�ler�n� sınırlayan �lk belge olarak kabul ed�lm�şt�r. (II)
Anayasası de �le Fransa’da ortaya çıkan cumhur�yet, Bu k�ş�ler o kadar güçlenm�şt�r k� ayanlardan Alemdar
eş�tl�k, özgürlük ve adalet g�b� kavramlar önce Avrupa’ya Mustafa Paşa sadrazamlığa kadar yükselm�şt�r. (III) II.
daha sonra tüm dünyaya yayılmıştır. (IV)Türklerdek� Mahmut Dönem�’nde ayanlar, İstanbul’a çağrılarak onlarla
demokras�n�n gel�ş�m�, zaman ve b�ç�m olarak dünyadak� 1808 yılında Sened− � İtt�fak adında b�r belge �mzalanmış-
gel�şmelerden farklılık gösterm�şt�r. (V) Türkler�n sosyal tır. (IV) Osmanlı Devlet�’nde tımar s�stem�n�n bozulması,
hayatını bel�rleyen töreler ve ülke yönet�m�nde �zlenen “ayan” den�len ve zamanla zeng�nleş�p güçlenen k�ş�ler�n
yol, bu farklılığın en öneml� unsurlarını oluşturmuştur. ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Bu met�n �k� paragrafa bölünmek �sten�rse �k�nc� Parçada numaralanmış cümlelerden hang� �k�s� yer
paragraf numaralanmış cümleler�n hang�s�yle baş- değ�şt�r�rse anlam bütünlüğü sağlanmış olur?
lar? A) I ve III B) I ve IV
A) II. B) III. C) IV. D) V. C) II ve III D) III ve IV
Markaj Yaynlar / 7. Snf Sosyal Bilgiler
MARKAJ YAYINLARI 39

