Page 164 - 8. Sınıf VIP T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Soru Bankası

164 T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK

4 Mustafa Kemal tarafından 9 Eylül 1923’te 5 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın ar-
Halk Fırkası adıyla Türkiye’nin ilk siyasi dından Serbest Cumhuriyet Fırkası da de-
partisi kuruldu. Parti cumhuriyetin ilanın- mokrasi deneyiminden başarısızlıkla çıktı.
dan sonra adına cumhuriyet kelimesini Çünkü yenilik karşıtları yeni kurulan parti-
ekleyerek Cumhuriyet Halk Fırkası adını lere hemen üye oluyor ve parti içerisinde
aldı. Cumhuriyetin ilanıyla beraber kabi- propagandalarla ülke genelinde uygulanan
ne sistemine geçilmiş ve ülke bu parti ile inkılapları engelleyecek isyanlar çıkartı-
yönetilmeye başlanmıştır. Ancak iktidar yorlardı. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti
partisini destekleyen bir muhalefet partisi- kurulduktan sonra demokratikleşme yolun-
nin olmaması Cumhuriyet Halk Fırkası’nın da önemli çalışmalar yapılmasına rağmen
EDİTÖR YAYINEVİ
keyfi kararlar almasına sebep oluyordu. Bu 1945 yılına kadar tek partiyle yönetilmiştir.
durum yeni partiler kurulana kadar bir şe- Buna göre tek partili hayatın uzun yıllar
kilde devam etmiştir.
sürdürülmesinde;
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangi- I. inkılapların ülkede yerleşmesini sağla-
si söylenebilir?
ma,
A) Muhalafet partileri iktidar partilerini denet- II. halkın demokratik olgunluğa erişmesini
leyen demokrasinin vazgeçilmezleridir.
bekleme,
B) Siyasi partiler vatandaşların ülke yöneti- III. Halk Fırkası’nı iktidarda tutma
mine katılabilmelerinin en etkili yoludur.
amaçlarından hangilerinin etkili olduğu
C) Demokrasilerde insanlar düşündüklerini söylenebilir?
ifade etmekte ve inançlarının gereğini
yerine getirmekte hürdürler. A) Yalnız I B) I ve II
D) Türkiye’de çok partili hayat Atatürk C) I ve III D) II ve III
Dönemi’nde başlamıştır.

6 Birbirinden farklı düşünce ve istekleri temsil eden partilerin bulunması demokrasi ile yöneti-
len ülkelerin temel özelliğidir. Halk, kendi düşünce ve isteklerini temsil eden partileri özgür ve
demokratik ortamda seçerek yönetime katılır. Demokrasilerde çoğunluk esas olduğu gibi bü-
tün düşüncelerin de korunması temel kuraldır. Türkiye Cumhuriyeti demokratik değerler üze-
rine kuruldu. 23 Nisan 1920’de kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi ülkenin kurtuluşu ve millî
egemenliğe dayalı yönetim oluşturma amacında birleşmiş fakat birbirinden farklı düşünceler
taşıyan milletvekillerinden oluşmaktaydı. Atatürk’ün de belirttiği gibi meclisin başarısının arka-
sında yatan gerçek güç de buydu. 9 Eylül 1923’te Atatürk tarafından kurulan Halk Fırkası millî
egemenlik ilkesi etrafında birleşen ve farklı düşünceleri içerisinde barındıran bir partiydi. Daha
sonra kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurucuları
ve üyelerinden birçoğu önceden Hak Fırkası’nın üyeleriydi.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) TBMM’de farklı düşünceleri olan milletvekilleri bulunmaktadır.
B) Atatürk Dönemi’nde Halk Fırkası dışında farklı partiler de kurulmuştur.
C) Demokrasinin temel ilkelerinden biri de herkesin aynı düşünceye sahip olmasıdır.
D) Halk Fırkası ülkede demokratik hayatın gelişmesine öncülük etmiştir.