Page 28 - Adli_Hakim_Yardimci_Soru

718 ÇÖZÜMLER
dirde‌alacaklı,‌masrafı‌borçluya‌ait‌olmak‌ rekir.‌Zira‌sözleşme‌iki‌tarafa‌borç‌yükle-
TEST BORÇLAR HUKUKU üzere‌edimin‌kendisi‌veya‌başkası‌tarafın- yen‌bir‌sözleşme‌olsa‌da‌alacaklı‌muaccel‌
12 ÇÖZÜMLERI dan‌ifasına‌izin‌verilmesini‌isteyebilir;‌her‌ olan‌bir‌borcun‌borçlusuna‌sadece‌ihtarda‌
türlü‌giderim‌isteme‌hakkı‌saklıdır.‌Yapma- bulunarak‌aynen‌ifa‌ve‌gecikme‌tazminatı‌
ma‌borcuna‌aykırı‌davranan‌borçlu,‌bu‌ay- isteme‌ hakkına‌ sahiptir.‌ Ama‌ 125.‌ mad-
Çözüm 1: ‌TBK‌117.‌madde‌uyarınca‌“Mu- kırı‌ davranışının‌ doğurduğu‌ zararı‌ gider- dede‌belirtilen‌seçimlik‌hakları‌kullanmak‌
accel‌bir‌borcun‌borçlusu,‌alacaklının‌ihta- mekle‌yükümlüdür.‌Alacaklı,‌ayrıca‌borca‌ istiyorsa‌ihtarın‌yanı‌sıra‌borçluya‌son‌süre‌
rıyla‌temerrüde‌düşer.‌Borcun‌ifa‌edileceği‌ aykırı‌durumun‌ortadan‌kaldırılmasını‌veya‌ de‌vermesi‌gerekir.‌Ayrıca‌gerek‌iki‌tarafa‌
gün,‌birlikte‌belirlenmiş‌veya‌sözleşmede‌ bu‌konuda‌masrafı‌borçluya‌ait‌olmak‌üze- borç‌yükleyen‌gerek‌tek‌tarafa‌borç‌yükle-
saklı‌tutulan‌bir‌hakka‌dayanarak‌taraflar- re‌kendisinin‌yetkili‌kılınmasını‌isteyebilir”.‌ yen‌sözleşmelerde‌temerrüt‌için‌borçlunun‌
dan‌ biri‌ usulüne‌ uygun‌ bir‌ bildirimde‌ bu- Ancak‌(B)‌bu‌işi‌kendi‌kararı‌ile‌yapıp‌mas- kusuru‌aranmaz.‌Ayrıca,‌borçluya‌gönde-
lunmak‌ suretiyle‌ belirlemişse,‌ bu‌ günün‌ rafını‌ talep‌ etme‌ hakkına‌ sahip‌ olmayıp,‌ rilecek‌ihtar‌ve‌tanınacak‌son‌süre‌için,‌adi‌
geçmesiyle;‌ haksız‌ fiilde‌ fiilin‌ işlendiği‌ bu‌ hususta‌ mahkeme‌ kararı‌ alması‌ şart- sözleşmelerde‌ bildirim‌ için‌ bir‌ şekil‌ şartı‌
tarihte‌borçlu‌temerrüde‌düşmüş‌olur.”‌Bu‌ tır.‌ Örneğin‌ üç‌ kat‌ yapılması‌ gereken‌ bir‌ yoktur.‌Sadece‌ileride‌uyuşmazlık‌doğdu-
nedenle‌diğer‌seçenekler‌söz‌konusu‌ise‌ yapıya‌kaçak‌kat‌çıkılması‌halinde,‌bu‌da‌ ğunda‌ispatı‌için‌bildirimlerin‌yazılı‌yapıl-
ihtara‌ gerek‌ olmadan‌ borçlu‌ temerrüdü‌ bir‌borca‌aykırılık‌durumu‌olmakla‌birlikte,‌ ması‌ yararlı‌ olur.‌ Ancak‌ TTK‌ 18.‌ madde‌
gerçekleşir.‌ Ayrıca‌ ihtarın‌ yararsız‌ oldu- bu‌husus‌ayrıca‌maddenin‌son‌fıkrasında‌ uyarınca‌ tacirler‌ arasında‌ temerrüde‌ dü-
ğu‌anlaşılıyorsa‌örneğin‌borçlu‌alacaklıya‌ düzenlenmiş‌olup,‌bu‌defa‌yapının‌tamam- şürmeye‌ilişkin‌ihtarların‌noter‌aracılığıyla,‌
borcu‌ ödemeyeceği‌ yönünde‌ bildirimde‌ lanması‌değil‌fazladan‌sözleşmeye‌aykırı‌ taahhütle‌mektupla,‌telgrafla‌veya‌güvenli‌
bulunmuşsa‌ihtara‌gerek‌kalmadan‌temer- şekilde‌inşa‌edilen‌kısmın‌kaldırılması‌için‌ elektronik‌imza‌kullanılarak‌kayıtlı‌elektro-
rüt‌gerçekleşir.‌Ancak‌sebepsiz‌zenginleş- birinci‌fıkrada‌belirtilen‌imkandan‌yararla- nik‌posta‌ile‌yapılması‌gerekir.‌Doğru‌ce-
meden‌ doğan‌ borçlarda‌ farklı‌ bir‌ durum‌ nılmasını‌ söz‌ konusudur.‌ Doğru‌ cevap‌ C‌ vap‌D‌seçeneğidir.
söz‌konusudur.‌TBK‌117.‌madde‌uyarınca‌ seçeneğidir.
“Sebepsiz‌zenginleşmede‌zenginleşmenin‌
gerçekleştiği‌tarihte‌borçlu‌temerrüde‌düş- Çözüm 6: ‌Olayda‌ para‌ borcu‌ söz‌ ko-
müş‌ olur.‌ Ancak‌ sebepsiz‌ zenginleşenin‌ Çözüm 4: ‌TBK‌ 116‌ madde‌ uyarınca‌ nusudur.‌ Her‌ ne‌ kadar‌ (V)‌ yaşanan‌ sel‌
iyiniyetli‌olduğu‌hâllerde‌temerrüt‌için‌bil- yardımcı‌kişinin‌fiilinden‌sorumsuzluk‌an- baskınında‌ iş‌ yerinin‌ yıkılması‌ nedeniyle‌
dirim‌şarttır”.‌Doğru‌cevap‌E‌seçeneğidir. laşması‌yapılabilir.‌Üstelik‌bu‌anlaşmanın‌ borcunu‌ vadesinde‌ ödeyememiş‌ olsa‌ da‌
kapsamı‌borçlunun‌kendi‌fiilinden‌sorum- para‌borcunda‌imkânsızlık‌söz‌konusu‌ol-
suzluk‌ anlaşmasına‌ göre‌ daha‌ geniştir.‌ mayacağından‌ (V)‌ para‌ borcunda‌ temer-
Çözüm 2: ‌Olayda‌iki‌tarafa‌borç‌yükleyen‌ Zira‌ borçlunun‌ kendi‌ eyleminden‌ sorum- rüde‌ düşmüştür.‌ Ayrıca‌ temerrüt‌ kusur‌
bir‌sözleşme‌söz‌konusu‌olup,‌borçlunun‌ suzluk‌ anlaşmasında‌ ağır‌ kusurdan‌ so- koşulunu‌ gerektirmediğinden‌ (V)‌ yaşa-
temerrüdü‌ için‌ borcun‌ muaccel‌ olması,‌ rumsuzluk‌ anlaşması‌ yapılması‌ mümkün‌ nan‌olayda‌kusuru‌olmasa‌bile‌temerrüde‌
ihtarda‌bulunulması‌ve‌son‌süre‌evrilme- olmayıp‌sadece‌hafif‌kusurdan‌sorumsuz- düşmüş‌sayılır.‌Ayrıca‌temerrüt‌faizi‌kusur‌
si‌ gerekir.‌ Ancak‌ olayda‌ kesin‌ vade‌ söz‌ luk‌anlaşması‌yapılabilir.‌Buna‌karşın‌yar- koşulunu‌gerektirmediğinden‌(V)‌temerrüt‌
konusu‌olduğundan‌ihtar‌ve‌son‌süre‌ve- dımcı‌kişinin‌fiilinden‌sorumsuzluk‌anlaş- faizini‌ödemekle‌yükümlüdür.‌Doğru‌cevap‌
rilmesine‌gerek‌olmaksızın‌(B)‌temerrüde‌ masında,‌yardımcı‌kişinin‌her‌türlü‌kusuru‌ E‌seçeneğidir.
düşmüştür.‌Bu‌ durumda‌(K)‌ aynen‌ifa‌ ve‌ (ağır‌ kusur,‌ hafif‌ kusur)‌ için‌ sorumsuzluk‌
gecikme‌ tazminatı‌ talep‌ edebilir.‌ Ancak‌ anlaşması‌ yapılabilir.‌ Bu‌ bağlamda‌ TBK‌
(K)‌ TMK‌ 125.‌ maddedeki‌ diğer‌ seçimlik‌ 116/II‌ ve‌ III.‌ fıkralarda‌ “Yardımcı‌ kişilerin‌ Çözüm 7: ‌TBK‌ 116‌ maddede‌ kusur‌
haklarını‌kullanmak‌istiyorsa‌bunu‌hemen‌ fiilinden‌doğan‌sorumluluk,‌önceden‌yapı- koşuluna‌ yer‌ verilmemesi‌ nedeniyle‌ ifa‌
borçluya‌bildirmek‌zorundadır.‌Olayda‌(K)‌ lan‌bir‌anlaşmayla‌tamamen‌veya‌kısmen‌ yardımcısının‌ eyleminden‌ sorumluluğun‌
temerrüt‌sonrasında‌suskun‌kalarak‌bu‌iki‌ kaldırılabilir.‌Uzmanlığı‌gerektiren‌bir‌hiz- bir‌kusur‌sorumluluğu‌mu‌yoksa‌kusursuz‌
seçimlik‌ haktan‌ birini‌ kullandığını‌ hemen‌ met,‌meslek‌veya‌sanat,‌ancak‌kanun‌veya‌ sorumluluk‌ mu‌ olduğu‌ tartışmalıdır.‌ An-
borçluya‌bildirmemiş‌olduğundan,‌diğer‌iki‌ yetkili‌ makamlar‌ tarafından‌ verilen‌ izinle‌ cak‌ doktrin‌ ve‌ uygulamadaki‌ baskın‌ gö-
seçimlik‌hakkını‌kullanma‌istiyorsa‌(B)’ye‌ yürütülebiliyorsa,‌ borçlunun‌ yardımcı‌ ki- rüş,‌borçlunun‌ancak‌“borç‌bizzat‌kendisi‌
yeniden‌ mehil‌ vermeli,‌ buna‌ rağmen‌ (B)‌ şilerin‌ fiillerinden‌ sorumlu‌ olmayacağına‌ tarafından‌ ifa‌ edilseydi‌ borca‌ aykırılıktan‌
borcunu‌ ifa‌ etmezse‌ TBK.md.125’deki‌ ilişkin‌anlaşma‌kesin‌olarak‌hükümsüzdür.”‌ kusurlu‌ sayılmayacağını‌ kanıtlayarak”‌
diğer‌ iki‌ seçim‌ hakkını‌ kullanmalıdır.‌ Bu‌ düzenlemesinin‌ yer‌ aldığı‌ görülmektedir.‌ sorumluluktan‌ kurtulma‌ olanağına‌ sahip‌
durumda‌(K)‌sözleşmedeki‌kesin‌vadeden‌ Doğru‌cevap‌D‌seçeneğidir. olduğu‌yönündedir.‌Doğru‌cevap‌E‌seçe-
yararlanamaz‌yani‌sözleşme‌kesin‌vadeli‌ neğidir.
diye‌ ihtar‌ ve‌ son‌ süre‌ koşulundan‌ imtina‌
edemez.‌Doğru‌cevap‌D‌seçeneğidir.
Çözüm 5: ‌Borçlu‌ temerrüdü‌ için‌ şayet‌
sözleşme‌iki‌tarafa‌borç‌yükleyen‌bir‌söz- Çözüm 8: ‌Alacaklının‌temerrüdü‌halinde‌
leşme‌değilse‌borcun‌muaccel‌olması‌ve‌ borçlu‌ otomatikman‌ borçtan‌ kurtulmaz.‌
Çözüm 3: ‌(K)‌ duvar‌ yapım‌ işini‌ yarım‌ borçluya‌ihtarda‌bulunulması‌gerekir.‌An- Borçlu‌ancak‌sözleşme‌konusu‌edimi‌veya‌
bırakarak‌ yapma‌ borcuna‌ aykırı‌ davran- cak‌iki‌tarafa‌borç‌yükleyen‌sözleşmeler- duruma‌göre‌satış‌bedelini‌tevdi‌ettirerek‌
mıştır.‌Yapma‌borcuna‌aykırı‌davranılması‌ de‌şayet‌alacaklı‌125.‌maddede‌belirtilen‌ borçtan‌ kurtulabilir.‌ Bu‌ husus‌ TBK‌ 107-
halinde‌TBK‌113.‌maddede‌özel‌bir‌hüküm‌ seçimlik‌hakları‌kullanmak‌istiyorsa‌ihtarın‌ 109.‌ maddelerde‌ düzenlenmiş‌ olup‌ “Ala-
yer‌ almakta‌ olup‌ bu‌ kapsamda‌ “Yapma‌ yanı‌sıra‌borçluya‌son‌süre‌de‌vermesi‌ge- caklının‌ temerrüde‌ düşmesi‌ durumunda‌
borcu,‌borçlu‌tarafından‌ifa‌edilmediği‌tak-