Page 28 - Lgs_inkilap_Turuncu_Kitap
P. 28

118                                                                DEMOKRATİKLEŞME ÇABALARI

           10  Cumhuriyet rejimine karşı çıkarılan Şeyh Sait   12  Musul  Sorunu’nun  yaşandığı  bir  dönemde
               Ayaklanması  sonucunda,  çok  partili  hayata   orduda  görevli  Kazım  Karabekir  ve  Ali  Fuat
               geçiş için yapılan ilk deneme başarısız olmuş ve   paşaların siyasi parti kurma faaliyetlerine yönel-
               bu süreçte Musul kaybetilmiştir. Devlet bu isyan   melerinin ordunun disiplinden uzaklaşıp zaafa
               sonucunda başta İstiklâl Mahkemeleri olmak     düşeceğini  öngören  Mustafa  Kemal  bununla
               üzere bir dizi tedbirler almıştır.             ilgili olarak bir kanun hazırlanmasını isteyerek
               Cumhuriyet  Dönemi’nde  kurulan  İstiklâl      bir kişinin aynı anda hem vekil hem asker olma-
               Mahkemelerinin;                                masını sağlamıştır.

               I.  Devlet düzenini korumak                    Bu  duruma  bakılarak  Mustafa  Kemal’in
               II.  Suçluları cezalandırmak                   tutumu ile ilgili;
                                                         YAYINEVİ
               III.  Musul’u geri almak                       I.  Bağımsızlığı her şeyin üstünde tutmuştur.
                                                              II.  İç  ve  dış  siyasetteki  gelişmeleri  birlikte
               amaçlarından hangilerine yönelik hareket          değerlendirmiştir.
               ettiği savunulabilir?
                                                              III.  Mecliste yalnızca Cumhuriyet Halk Fırka-
               A) Yalnız I         B) I ve II                    sı’nın kalmasına çalışmıştır.
               C) I ve III         D) II ve III               yukarıdakilerden hangileri söylenebilir?

                                                              A) Yalnız I         B) Yalnız II
                                                              C) I ve III         E) II ve III



                             EDİTÖR






                                                          13  Mustafa  Kemal  Halk  Fırkası’na  karşı  muha-
           11                                                 lefet  partisinin  kurulmasına  olumlu  yaklaştı.
                                  ?                           Çünkü Halk Fırkası yönetime daha çok yansıya-
                                                              caktı. Ancak siyasi alanda yaşanacak gelişme
                                                              ve  rekabetin  Musul  Sorunu’nun  yaşandığı
                                                              dönemde orduda gevşemeye neden olmaması
                Tek dereceli seçim     Kadınların siyasi      için partinin kuruluşundan bir ay kadar sonra
                sistemi benimsen-     haklara kavuşması       19 Aralık 1924’te “Ordunun Siyasetten Ayrılması
                      meli               sağlanmalı           Hakkında Kanun” çıkarıldı ve komutanlara, ya
                                                              ordudaki ya da Meclisteki görevlerinde kalabi-
                                                              lecekleri söylendi. Milletvekili olan komutanların
                                                              bazıları ordundan ayrılarak politikaya atıldılar.
                                                              Buna göre ordunun siyasetten ayrılması ile
                            Cumhurbaşkanı                     ilgili kanunun çıkarılmasında;
                             tarafsız olmalı
                                                              I.  Demokrasiyi güçlendirmek
                                                              II.  Musul Sorunu’nu çözmek
               Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı ilkeleri ile ilgili   III.  Mustafa Kemal’e muhalif olanları Meclisten
               verilen şemada “?” ile boş bırakılan bölüme       uzaklaştırmak
               aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?        yukarıdakilerden hangileri amaçlanmıştır?
               A) Ekonomi          B) Kültür                  A) Yalnız I         B) Yalnız II

               C) Bağımsızlık      D) Demokrasi               C) I ve II          C) II ve III
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33