Page 67 - 10_Fizik_ogretmenin

BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ 65
ˇ Doğal felaketlerden olan tayfun hortum ve kasırga gibi olaylarda şiddetli rüzgâr sırasında
çatıların üzerinden geçen hava hızlanır ve çatı üzerinde açık hava basıncı düşer. Oluşan
basınç farkı ile çatının yukarı doğru itilmesi gerçekleşir ve çatı buradan kopar.

ˇ Aynı şekilde hızla ilerleyen bir araç kamyon veya tır gibi daha geniş bir aracın yanından
geçerken iki araç arasında alçak basınç oluşur. Böylece kütlesi daha küçük olan otomobil
sarsılır. Bundan dolayı araçlara belli bir hız limiti konulur.

ˇ Aşırı rüzgarlı günlerde evlerin camları veya kapıları çok sert bir şekilde kapanır. Halk
arasında “cereyan yaptı” ifadesi kullanılır. Bu olayda kapı ya da pencere önündeki hava
basıncı rüzgarla taşınır ve o bölgelerde alçak basınç oluşur. Binanın iç tarafındaki basınç
o anda daha büyük olduğu için kapı ve pencerelerin hızla kapanmasına veya pencerelerin
patlamasına neden olur.
ˇ Meyve suyu kutularından pipetle meyve suyu içilmesi, parfüm kutularından parfümün sıkıl-
ması örnek olarak verilebilir. YAYINEVİ

ˇ Rüzgâr estiğinde bayrağın dalgalanması da buna örnektir.

KALDIRMA KUVVETİ

Durgun Akışkanlarda Kaldırma Kuvveti

ˇ Sıvı içerisine atılan cisimler üç şekilde dengede ka-
labilir. EDİTÖR
ˇ Cisim sıvıda yüzebilir, askıda kalabilir ya da dibe
batabilir. Bu durum cisimlerin yoğunluklarının farklı
olmasından kaynaklanır. Yani yoğunluğu sıvının yoğunluğundan büyük olan maddeler dibe
batarken, yoğunluğu sıvının yoğunluğundan küçük olan maddeler yüzer. Yoğunluğu sıvınınkine
eşit olan maddeler ise askıda kalır.

ˇ Cisimleri sıvı içerisinde tarttığımızda cisimlerin hafiflediğini gözlemleriz. Cismi hafifleten
bu kuvvete kaldırma kuvveti denir.
F h
ˇ Cisme uygulanan kaldırma kuvveti (F ) cismin ağırlığı (G) ile h 1 1
K
zıt yönlüdür. 2 F 3
F
4
ˇ Şekildeki gibi bir kap içerisinde bulunan cismin her yüzeyine
sıvıdan dolayı basınç kuvveti uygulanır. F
2