Page 13 - 10_biyoloji_ogretmenin

HÜCRE BÖLÜNMELERİ 11
HÜCRE DÖNGÜSÜNÜN KONTROLÜ
ˇ Hücre döngüsünün farklı evreleri arasında düzeni sağlayan kontrol noktaları vardır.

ˇ Bunlar G , G ve M kontrol noktalarıdır. Bu noktalarda “dur” ve “devam et” sinyalleri verilir.
2
1
NOT
Hücre döngüsü genlerin kontrolü altındadır.
Hücre döngüsünde genlerin denetiminde sentezlenen işlevsel bazı protein yapısındaki mo-
leküller görevlidir.
Bu moleküllerin miktarlarındaki ve aktivitelerindeki değişim hücre döngüsündeki olayların
hızını belirler.

G Kontrol Noktası M Kontrol noktası
1 (iğ ipliği bağlanma G Kontrol noktası
1
sorunu varsa) M (hücre yeterli
ˇ Hücre yeterli büyüklüğe ulaşmışsa G 1 miktarda büyümemişse)
“devam et” sinyali verilir. YAYINEVİ
ˇ Ortamda yeteri kadar besin ve G Kontrol G 0
sistemi
büyüme faktörü varsa “devam et” 2
sinyali verilir.
S
EDİTÖR
ˇ DNA’da hasar bulunmuyorsa “devam G Kontrol noktası
2
(DNA hasarlı ise)
et” sinyali verilir.
Hücre döngüsünde kontrol noktaları dur emri verir.
G Kontrol Noktası
2
ˇ DNA kendini eşlerken hasar ve hata meydana gelmişse bu durum düzeltilinceye kadar
döngü durdurulur. Herhangi bir hasar yoksa “devam et” sinyali verilir.

M Kontrol Noktası

ˇ Kromozomların iğ ipliklerine bağlanması kontrol edilir.
ˇ Kinetokorlar iğ ipliklerine tutunamazsa anafaz başlamaz.

ˇ Bütün iğ iplikleri kinetokorlara bağlandıktan sonra “dur” sinyali ortadan kalkar.
ˇ Bu mekanizma kromozomların yavru hücrelere eşit olarak dağıtılmasını sağlar.
ˇ Hücre döngüsünü bozan durumlar:

› DNA hasarının onarılamaması,
› Hücre döngüsünde rol alan genlerin mutasyona uğraması,
› Kimyasal maddeler,
› Radyasyon,
› x ışınlarıdır.