Page 19 - 10_biyoloji_ogretmenin
P. 19

HÜCRE BÖLÜNMELERİ                                                          17
              ˇ  Doku düzeyinde; insanda dil ve karaciğerde meydana gelen rejenerasyon ile, kırılan kemi-
             ğin onarılması, yaraların iyileşmesi doku düzeyinde rejenerasyon örnekleridir.

            NOT
            Doku ve organ düzeyindeki rejenerasyonlar üreme değildir.



             5. Partenogenez
              ˇ  Yumurtanın döllenme olmadan gelişerek   Kraliçe arı            Erkek arı
                                                          (2n)
                                                                                   (n)
             yeni bir bireyin meydana gelmesidir.           Mayoz                   Mitoz
              ˇ  Eşeyli üreyebilen canlılarda görülse de             Döllenme
             eşeysiz üreme yöntemi olarak sınıflandı-  P A  Yumurtalar         Spermler (n)
                                                          (n)
             rılır.                               R
              ˇ  2 çeşit partenogenez görülür.    T     Haploid     Zigot (2n)  Arı sütü ile
                                                  E
                ›  Bal arıları, yaban arıları, birçok   N  gelişme           beslenme
                                                  O
                  karıncada haploit (n kromozomlu)  YAYINEVİ
                                                                  Dişi embriyolar
                                                  G
                  canlılar oluşur.                E                   (2n)
                                                  N
                ›  Bazı balıklar, iki yaşamlılar, sürün-  E
                  genlerde görülen diploit (2n kromo-  Z
                  zomlu) canlılar oluşur.              Erkek arı
                      EDİTÖR
                                                          (n)
                ›  Bu canlılarda dişi birey, mayoz sonu-
                  cu ürettiği yumurtada kromozomları            İşçi arı  Kraliçe arı
                  iki katına çıkararak diploit hücre             (2n)      (2n)
                  oluşur.

                ›  Diploit hücre mitoz geçirerek yeni yavru birey meydana gelir.
              ˇ  Bal arılarında, eşek arılarında, karınca, bazı çekirge ve kelebeklerde görülür.
              ˇ  Eşeysiz bir üreme şekli olup, dişi eşey hücresinin erkek eşey hücresi ile birleşmesine
             gerek kalmadan gelişme göstermesidir.

          Bal Arısında Partenogenez

          F    Kraliçe arı (2n) mayoz bölünmeyle yumurta hücrelerini oluşturur.
          F    Yumurta kanalından geçen yumurta hücresi döllenirse zigottan (2n) dişi işçi arı veya
               özel beslenmeyle kraliçe arı gelişir.

          F    Polenle beslenen dişi larvalar işçi arı, arı sütüyle beslenenler kraliçe arı olur.
          F    Yumurta kanalından geçen yumurta hücresi döllenmezse yumurta hücresi (n) gelişerek
               erkek arı oluşur. Bu kısım eşeysiz üreme olarak bilinir. Erkek arılar spermlerini mitoz
               bölünmeyle üretirler.

          F    Kuyruklu kentenkelede; dişinin iki yumurta hücresi birleşir 2n kromozomlu bu hücre
               gelişerek yeni bir birey oluşturur. Buna; diploit partenogenez denir.
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24