Page 109 - 11_biyoloji_ogretmenin

İNSAN FİZYOLOJİSİ 107
AÇIK UÇLU SORULAR 4 Ortalama kan basıncı (mmHg) Kan basıncı; damar-
120 ların çeşidine ve bu-
lunduğu yere göre
1 Dolaşım sistemi içerisinde bir motor gibi görev 100 değişir. En yüksek
yaparak kanı damarlar içinde tüm vücuda pom- 80 kan basıncı aorttadır.
palayan kalp, göğüs boşluğunda iki akciğerin ara- 60 Kan, atardamarlarda
sında yer alan yumruk büyüklüğünde (300 g) ve 40 ilerledikçe kan ba-
koni şeklinde bir organdır. Kalp, üstte iki kulak- 20 sıncı azalır. Kılcallar-
çık (atrium), altta iki karıncık (ventrikül) olmak 0 da daha düşük ve
üzere dört odacıklıdır. Kulakçıkların karıncıkla- Aort toplardamarlarda en
ra açıldığı yerde kapakçıklar bulunur. Atardamarlar Kılcal damarlar Toplardamarlar Ana toplardamarlar düşük seviyeye ula-
YAYINEVİ
İnsan kalbi üç tabakadan oluşur. Bu tabakaları şır.
dıştan içe sıralayarak yazınız. Kan basıncını arttı-
ran faktörler neler-
En dışta : ............................................. dir? Yazınız.
Ortada : ..................................................
En içte : ............................................... I. ........................................................
II. .......................................................
III. ......................................................
2 Kalbi besleyen damarlara koroner damarlar IV. .......................................................
adı verilir. Kalp, koroner damarlardaki kanla
beslenir. Bu damarlar, aorttan çıkan atarda-
marların kılcallara ayrılmasıyla oluşur. Koroner
damarlar tıkanır ya da daralırsa kalp, ihtiyacı
EDİTÖR
olan besin ve oksijeni alamaz.
Bu durumda ortaya çıkan hastalığın adını yazınız. 5 Ozmotik basınç; doku sıvısını damarın içine çe-
ken güçtür. Kan basıncı kalbin kasılıp gevşeme-
siyle oluşur, kanın ozmotik basıncı ise protein
yoğunluğundan kaynaklanır. Kılcal damarlarda
atardamar ucundan toplardamar ucuna gidil-
dikçe kan basıncı azalır.

3 Kalbin ritmik kasılma ve gevşemesinin atarda- Kan basıncı ve ozmotik basınç birbiriyle kar-
marlarda hissedilmesine nabız, kalbin kasılıp şılaştırıldığında;
gevşemesi sırasında kanın atardamar duvarına
yaptığı basınca ise tansiyon adı verilir. Tansi- Kan basıncı albümin, globülin
yon, büyük ve küçük tansiyon olarak iki çeşittir. I gibi kan proteinleri sayesinde E H
Büyük tansiyon karıncıkların kasılması sırasın- kılcalların her noktasında aynı
da kanın atardamar duvarına yaptığı basınçtır. mıdır?
Karıncıkların gevşemesi anında kanın atar da- Kan basıncının büyük olduğu
mar duvarına yaptığı basınç ise küçük tansiyon II yerlerde doku sıvısından kıl- E H
olarak adlandırılır. callara madde geçer mi?
Ozmotik basıncın büyük olduğu
Sağlıklı bir insanda dinlenme hâlinde büyük ve III yerlerde doku sıvısından kılcal- E H
küçük tansiyon değerleri ne kadar olmalıdır? lara madde geçişi olur mu?
Yazınız?
Kan basıncı ile ilgili tabloda verilen soruları
cevaplayınız. Her soru için “Evet" ya da "Ha-
yır" seçeneklerinden sadece birini yuvarlak
içine alınız.