Page 109 - 11_biyoloji_ogretmenin
P. 109

İNSAN FİZYOLOJİSİ                                                         107
               AÇIK UÇLU SORULAR                   4   Ortalama kan basıncı (mmHg)  Kan  basıncı;  damar-
                                                      120                ların çeşidine ve bu-
                                                                         lunduğu  yere  göre
           1  Dolaşım sistemi içerisinde bir motor gibi görev   100      değişir.  En  yüksek
             yaparak kanı damarlar içinde tüm vücuda pom-  80            kan basıncı aorttadır.
             palayan kalp, göğüs boşluğunda iki akciğerin ara-  60       Kan, atardamarlarda
             sında yer alan yumruk büyüklüğünde (300 g) ve   40          ilerledikçe  kan  ba-
             koni şeklinde bir organdır. Kalp, üstte iki kulak-  20      sıncı azalır. Kılcallar-
             çık (atrium), altta iki karıncık (ventrikül) olmak   0      da  daha  düşük  ve
             üzere dört odacıklıdır. Kulakçıkların karıncıkla-  Aort     toplardamarlarda en
             ra açıldığı yerde kapakçıklar bulunur.         Atardamarlar  Kılcal damarlar  Toplardamarlar  Ana toplardamarlar  düşük  seviyeye  ula-
                                                  YAYINEVİ
             İnsan kalbi üç tabakadan oluşur. Bu tabakaları              şır.
             dıştan içe sıralayarak yazınız.                             Kan  basıncını  arttı-
                                                                         ran faktörler neler-
           En dışta : .............................................      dir? Yazınız.
           Ortada : ..................................................
           En içte : ...............................................  I. ........................................................
                                                    II. .......................................................
                                                    III. ......................................................
          2  Kalbi  besleyen  damarlara  koroner  damarlar   IV. .......................................................
             adı  verilir.  Kalp,  koroner  damarlardaki  kanla
             beslenir.  Bu  damarlar,  aorttan  çıkan  atarda-
             marların kılcallara ayrılmasıyla oluşur. Koroner
             damarlar tıkanır ya da daralırsa kalp, ihtiyacı
                      EDİTÖR
             olan besin ve oksijeni alamaz.
             Bu durumda ortaya çıkan hastalığın adını yazınız.  5  Ozmotik basınç; doku sıvısını damarın içine çe-
                                                      ken güçtür. Kan basıncı kalbin kasılıp gevşeme-
                                                      siyle oluşur, kanın ozmotik basıncı ise protein
                                                      yoğunluğundan  kaynaklanır.  Kılcal  damarlarda
                                                      atardamar  ucundan  toplardamar  ucuna  gidil-
                                                      dikçe kan basıncı azalır.

          3  Kalbin ritmik kasılma ve gevşemesinin atarda-  Kan basıncı ve ozmotik basınç birbiriyle kar-
             marlarda  hissedilmesine  nabız,  kalbin  kasılıp   şılaştırıldığında;
             gevşemesi sırasında kanın atardamar duvarına
             yaptığı basınca ise tansiyon adı verilir. Tansi-  Kan  basıncı  albümin,  globülin
             yon, büyük ve küçük tansiyon olarak iki çeşittir.   I  gibi kan proteinleri sayesinde   E  H
             Büyük tansiyon karıncıkların kasılması sırasın-  kılcalların her noktasında aynı
             da kanın atardamar duvarına yaptığı basınçtır.   mıdır?
             Karıncıkların gevşemesi anında kanın atar da-  Kan  basıncının  büyük  olduğu
             mar duvarına yaptığı basınç ise küçük tansiyon   II  yerlerde  doku  sıvısından  kıl-  E  H
             olarak adlandırılır.                          callara madde geçer mi?
                                                           Ozmotik basıncın büyük olduğu
             Sağlıklı bir insanda dinlenme hâlinde büyük ve   III  yerlerde doku sıvısından kılcal-  E  H
             küçük tansiyon değerleri ne kadar olmalıdır?   lara madde geçişi olur mu?
             Yazınız?
                                                      Kan  basıncı  ile  ilgili  tabloda  verilen  soruları
                                                      cevaplayınız. Her soru için “Evet" ya da "Ha-
                                                      yır"  seçeneklerinden  sadece  birini  yuvarlak
                                                      içine alınız.
   104   105   106   107   108   109   110   111   112   113   114