Page 140 - 11_biyoloji_ogretmenin

138 İNSAN FİZYOLOJİSİ
ˇ Moruladaki hücrelerin toplam kütlesi zigottan azdır. Çünkü zigot büyümeden bölünür ve
enerji ihtiyacını vitellüs kesesinden karşılar.

Blastula

ˇ Morula evresinden sonra içte bulunan hücreler dışa göçerler. Ortası sıvı dolu çevresinde
hücre sıraları olan bu evreye blastula evresi denir.

ˇ Blastulayı oluşturan hücrelere blastomer, ortadaki içi özel sıvı ile dolu boşluğa ise blastosöl
denir. Bu boşluk geçici olarak bulunur. Diğer safhalar oluşurken boşluk kaybolur.
YAYINEVİ
ˇ Görüldüğü gibi bu evrelerde tam bir farklılaşma gerçekleşmez.

Gastrula

ˇ Blastula evresinden sonra alt bölgedeki hücreler çökme ve göçme hareketleri ile içe doğru
(blastosöle) çöker. Olay sonucu dıştakiler ektoderm ve içtekiler endoderm tabakası adını
alır.

ˇ İleriki aşamalarda ektoderm ve endodermden ayrılan hücre ve hücre grupları ile iki deri
tabakası arasında mezoderm tabakası meydana gelir. Bu nedenle gastrula evresinin sonuna
doğru embriyo üç deri tabakasından oluşur.
ˇ Oluşan mezodermin ortasındaki boşluğa sölom (gerçek vücut boşluğu) denir.
EDİTÖR
Organogenez

ˇ Organogenez ile üç embriyonik tabakanın farklı bölgelerinden organ taslakları gelişmeye
başlar.

ˇ Genlerin kontrolünde gerçekleşen bu olaylar hücre tabakalarının katlanması, yarılarak ay-
rılması ve hücrelerin yoğun olarak kümeleşmesi şeklinde olur.

NOT
Embriyo Gelişiminin Evreleri
Nörulasyon
F F Blastula F
Segmentasyon
Morula
Organogenez
F F Gastrula F
Embriyonik Zarlar
Omurgalılarda embriyonun gelişimi sırasında koruyucu örtü, koriyon, amniyon, allantoyis, vitellus
ve plasenta yapıları meydana gelir.
ˇ Amniyon Zarı: Embriyonun içinde bulunduğu, içi sıvı dolu, kese şeklinde bir yapı olup için-
deki sıvı, embriyo ve zardan salgılanır. Embriyoyu mekanik etkilerden korur ve düzenleyici
etkiye sahiptir.
ˇ Vitellüs Kesesi: Embriyo besin ihtiyacı bu keseden sağlanır.