Page 170 - 11_edebiyat_ogretmenin

168 MÜLAKAT / RÖPORTAJ
günümüzdeki anlamıyla ilk röportaj örnekleri 20. yüzyılda verilmiştir. Modern anlamda rö-
portaj türüyle ilgili ilk çalışmaları Ruşen Eşref Ünaydın yapmıştır. Farklı yazarlarla yapmış
olduğu görüşmeleri bir yazı dizisi hâlinde dergilerde yayınlamıştır.

ˇ Cumhuriyetin ilk yıllarında ünlü isimlerle yapılan ya da dış gezileri ele alan röportajlar
yayınlanmıştır. Ruşen Eşref Ünaydın, Yaşar Nabi Nayır gibi isimler ünlü kişilerle yaptıkları
röportajları yayınlarken Falih Rıfkı Atay, Yılmaz Çetiner, Abdi İpekçi gibi isimler de yurt
dışına yaptıkları gezileri röportaj türünde kaleme almışlardır.

ˇ Röportaj türü, özellikle 1950’lerden bu yana ciddi gelişmeler göstermiştir. Günümüzde yazılı
YAYINEVİ
basının yanında görsel basında da bu türün varlığı göze çarpmaktadır. Görsel yayın organla-
rının gelişmesiyle birlikte röportaj türünün özelliklerini taşıyan televizyon programları da
yaygınlık kazanmıştır. Pek çok gazeteci özellikle gezip gördükleri yerlerle ilgili programlar
yapmaktadır. Bu programlarda gezilip görülen yerler çok yönlü tanıtılmaktadır.

Türk edebiyatında röportaj türünde eser veren bazı yazarlarımız şunlardır:

F Ruşen Eşref Ünaydın (Diyorlar ki)
F Cevat Fehmi Başkut (Geceleri Bizi Kimler Bekliyor)
F Sait Faik Abasıyanık (Mahkeme Kapısı)
EDİTÖR
F Fikret Otyam (Doğudan Gezi Notları, Bir Kaşık Toprak İçin, Oy Fırat Asi Fırat, Ha
Bu Diyar)
F Yaşar Kemal (Bu Diyar Baştan Başa 1 Nuh’un Gemisi, Bu Diyar Baştan Başa 2 Yanan
Ormanlarda Elli Gün, Bu Diyar Baştan Başa 3 Peri Bacaları)

RÖPORTAJ VE MÜLAKATIN FARKLILIKLARI
ˇ Röportaj ve mülakat birbirinden farklı kavramlardır. Mülakat, “karşılıklı konuşma, görüşme
yapmak” olarak tanımlanır. Röportaj ise konuşmaları aktarmanın yanı sıra ortam, çevre
hakkında bilgilere ve yazarın izlenimlerine de yer verir.

ˇ Mülakat, gerçekler hakkında bilgi toplamak ve bir konudaki görüşlerini öğrenmek için her-
hangi bir kişiye sorular yöneltmektir. Araştırmalardaki vazgeçilmez yöntemdir. Bu nedenle
de her türlü gazetecilik etkinliğinde vardır. Röportajlarda soru-cevap yönteminin yanı sıra
farklı yöntemlerle bilgi aktarımı da söz konusudur. Röportajlarda metin sadece soru-cevap
ifadelerinden ibaret değildir, metinde faklı bölümler de bulunur. Röportajda soru-cevap
yöntemini kullanmak zorunlu değildir.

ˇ Mülakat ikili iletişime ve görüşmeye dayalı bir yazı türüdür. Mülakatı yapan kişi görüştüğü
kişinin duygu ve düşüncelerini tarafsız, yorum katmadan, olduğu gibi aktarır. Röportajda
yazar araştırarak, gezip görerek elde ettiği bilgileri kendi bakış açısıyla zenginleştirerek
aktarır.