Page 126 - 11_fizik_ogretmenin

124 KUVVET VE HAREKET
b. Farklı Merkezli Dişliler

n n 2 F Dişlilerin tur sayısı, yarıçaplarıyla veya diş sayılarıyla
1
ters orantılıdır.
r r f = Tur sayısı r = Yarıçap n = Diş sayısı
1 2
f .r = f .r veya f .n = f .n
2 2
1 1
2 2
1 1
F Dişli çarklar birbirine ters yönde döner.
F Açısal hızları yarıçaplarıyla ters orantılıdır.
n
Dişlilerin tur sayısı, yarıçaplarıyla ters orantılıdır.
n 2 F
1 f .r = f .r
r r 1 1 2 2
1 2
F
Dişli çarklar birbiriyle aynı yönde döner.
Açısal hızları yarıçaplarıyla ters orantılıdır.
F

P
N YAYINEVİ
I
2r r r r
2r
L II
K M
EDİTÖR
Yarıçapları verilen K, L, M, N ve P dişlilerinden M ve N dişli çarkları birbirine perçinlenmiştir.
K dişlisi II. yönünde 3 tur dönerse r yarıçaplı P dişlisi hangi yönde kaç tur döner?

ÇÖZÜM
N I
P
2r r r r
2r
L 2 tur
K 6 tur M 4 tur II
3 tur 2 tur

K ve L dişlileri için; L ve M dişlileri için;
f .r = f .r f .r = f .r
L L
M M
K K
L L
3.2r = r.f L 6.r = 3r.f M
f = 6 tur döner. f = 2 tur döner.
M
L
M ve N dişlilerinin merkezleri perçinli olduğu için tur sayıları ve dönme yönleri aynıdır.
N ve P dişlileri için;
f .r = f .r
P P
N N
2.2r = r.f P
f = 4 tur döner.
P
P dişlisi II yönünde 4 tur döner.