Page 90 - 11_fizik_ogretmenin

88 KUVVET VE HAREKET
TORK

Kuvvetin döndürücü etkisine tork (moment) denir. Tork “τ” ile gösterilir.

τ= F.d bağıntısı ile ifade edilir.

Sembol Birim
F
Tork τ Newton . metre
0
Kuvvet F Newton
d
Uzaklık d metre

ˇ Tork vektörü uygulanan kuvvetin ve kuvvet kolunun oluşturduğu düzleme daima diktir.

F T
0 Kuvvetin etki uzantısı (dik uzaklık)

d τ= F.d YAYINEVİ

ˇ Torkun yönü sağ el kuralına göre bulunur. Sağ elin dört parmağının
bükülme yönü cisme uygulanan kuvveti gösterdiğinde, dik duran baş
parmak torkun yönünü gösterir. F
yEDİTÖR

F 4
ˇ Kuvvetlerin etki ettiği yerler dönme noktasından geçi- F 3 0 F 1
yorsa çubuk dönmez ve torkları sıfırdır.

F 2
ˇ Çubuğa eğik uygulanan kuvvetlerin torku alınırken önce d
kuvvet bileşenlerine ayrılır, daha sonra etki yerlerine O α
bakılır.
F =F.cosα
x
F F =F.sinα
y
ˇ F ’in etki yeri O noktası üzerinden geçtiği için torku 0’dır.
x
O zaman F kuvvetini alacağız.

τ= F .d = F.sin α.d bulunur.
y

F 1 Eşit bölmeli çubuğa uygulanan F ve F kuvvetlerinin O’ya göre tork-
2
1
30 o ları eşit büyüklüktedir.
O
F o 1
Buna göre 1 = ? ( sin30 = )
F 2
F 2 2