Page 124 - 11_tarih_ogretmenin

122 DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ

Tanzimat Fermanı (Gülhane Hatt-ı Hümâyunu -1839

ˇ Tanzimat, Sultan Abdülmecid Dönemi'nde 1839 Tanzimat Fermanı'nın ilanı ile başlayan
1876 Meşrutiyet'in ilanı ile sona eren döneme verilen isimdir.
ˇ Abdülmecit'in Tanzimat Fermanı'nı ilan etmesinin nedenleri arasında;
F Azınlıkların Osmanlı Devleti'nden kopmalarını önlemek,
F Avrupalı devletlerin Osmanlı'nın iç işlerine karışmasını engelle-
YAYINEVİ
mek,
F Mısır ve Boğazlar konusunda Avrupalı devletlerin desteğini almak,

F Yönetim, eğitim, askerlik, vergi ve hukuk alanında köklü deği-
şiklikler yaparak Avrupalı devletlerin sempatisini kazanmak yer
almaktaydı. Abdülmecit
ˇ Böylece III. Selim ve II. Mahmut dönemlerinde başlatılan ıslahatları tamamlamak ve mo-
dern bir devlet yapısı ortaya çıkarılmak istenmiştir.
ˇ Tanzimat Fermanı 3 Kasım 1839 yılında Sadrazam Mustafa Reşit Paşa tarafından halka
Gülhane Parkı'nda okunmuştur. Bu nedenle fermana Gülhane Hattı Hümayunu da denir.
ˇ Tanzimat Fermanı'nın başlıca esasları şunlardır:
F Osmanlı vatandaşları arasında hukuksal eşitlik sağlanacak,
kanun önünde herkes eşit sayılacak.
F Bütün Osmanlı vatandaşlarının canı ve malı devletin güvencesi
altına alınacak.

F Her bireyden geliri oranında vergi toplanacak.

Mahkemeler halka açık olacak ve hiç kimse yargılanmadan ceza-
F EDİTÖR Mustafa Reşit Paşa
landırılmayacak
F Askere alımlar ve terhisler yeniden düzenlenecek. Askerlik dört veya beş yıl ile
sınırlandırılacak.

F Müsadere usulü kaldırılacak.
F Tüm vatandaşlar mal ve mülküne sahip olacak ve bunları miras olarak bırakabilecek.
F Halkın can, mal ve namus güvenliği devlet güvencesinde olacak.

Tanzimat Fermanı'nın Özellikleri
ˇ Eşitlik, özel mülkiyet, adalet ve özgürlük gibi demokratik hak ve özgürlükler yasal güvence
altına alındı.
ˇ Askerlik, meslek olmaktan çıkarıldı ve vatan hizmeti haline getirildi.
ˇ Böylece yurttaş askerliği kavramı benimsenmeye başlandı.
ˇ İl genel meclisleri açılarak ilk defa Müslümanlara yerel yönetime katılma hakkı tanındı.