Page 14 - 11_tarih_ogretmenin

12 DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA OSMANLI SİYASETİ (1595-1774)
ˇ Gün geçtikçe güçlenen Rusya'nın varlığını sürdürebilmesi için;

F Sıcak denizlere inmek amacıyla Türk gölü olan Karadeniz'e girmesi
F Batı'ya açılabilmesi için Osmanlı himayesindeki Ukrayna'ya hakim olması
F Osmanlı hakimiyetindeki Kırım hanlarının topraklarına yaptıkları akınları engellemesi
gerekiyordu.
ˇ Dolayısıyla Rusya bu durumdan kurtulmak için Osmanlı engelini aşmak zorundaydı.
ˇ XVII. yüzyılda Osmanlı'nın içine düştüğü ekonomik ve siyasi buhranlar Rusya için bir fırsat
oldu.
ˇ Kırım Tatarlarının Kazaklara yaptığı akınlar sonucunda Kazak liderlerinin Rusya'ya sığınması
ve Rusya'nın Ukrayna'yı istila etmesi iki Devleti karşı karşıya getirdi.
ˇ 1678 yılında sefere çıkan Veziriazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Kazakların merkezi
olan ve Rus kuvvetleri tarafından korunan Çehrin Kalesi'ni aldı.
ˇ Ardından bizzat IV. Mehmet'in katılımıyla sefere çıkılmasında telaşa kapılan Rusya barış
istemek zorunda kaldı. YAYINEVİ
ˇ İki ülke arasında Bahçesaray Antlaşması yapıldı (1681).
ˇ Antlaşmaya göre; Dinyeper (Özi) Nehri'nin sağ tarafındaki topraklar Osmanlılarda kala-
cak, Kiyev şehri Ruslarda kalacak, Rusya Osmanlı Devleti'ne bağlı Kırım Hanlığı'na vergi
EDİTÖR
vermeye devam edecekti.

NOT
"Bahçesaray Antlaşması" Osmanlı Devleti'yle Rusya arasındaki ilk resmi antlaşmadır. Böy-
lece Rusya Osmanlı'ya karşı ilk mücadelesinde başarısız olmuştur.

ˇ II. Viyana bozgunu sonrası Osmanlı kendisine karşı oluşturulan Kutsal İttifak'la savaşırken
bunu fırsata çeviren Rusya Karadeniz'e inmek için Azak Kalesi'ni kuşattı.

ˇ Azak Kalesi'ni sıcak denizlere inmenin ilk adımı olarak gösteren Çar I. Petro, İstanbul
Antlaşması'yla (1700) kaleyi Rus topraklarına kattı.

Osmanlı - Avusturya İlişkileri

ˇ Avusturya, Orta Avrupa'da yer alan ve Avrupa'nın geneline hükmeden merkezi bir devlet
konumundaydı.

ˇ Balkanlar'a açılıp buradaki Katolikleri himayesine almak isteyen Avusturya için en büyük
tehlike batıya doğru ilerleyen Osmanlı idi.

ˇ İlk defa Osmanlı'nın I. Kosova Savaşı'nda (1383) Haçlı ittifakını yenmesiyle rahatsızlık
duyan Avusturya bu süreçte Osmanlı'ya karşı oluşturulan Haçlı ittifaklarına asker gönderdi.

ˇ Avusturya, Mohaç Muharesi (1526) sonucunda Macaristan topraklarının Osmanlı himayesine
girmesine Macaristan ile akrabalık bağını öne sürerek karşı çıktı.