Page 68 - 11_tarih_ogretmenin

66 DEĞİŞİM ÇAĞINDA AVRUPA VE OSMANLI
Yanyalı Esad Efendi

ˇ Osmanlı bilgini ve düşünürüdür. Yunanistan'daki Yanya şehrinde doğ-
du.
ˇ Asıl adı Mehmed Esad olup eserlerinde Yanyavi mahlasını kullandı.

ˇ İlk eğitimini Yanya'da aldı ve daha sonra İstanbul'a giderek medrese
tahsiline başladı.
YAYINEVİ
ˇ İlim arzusu ve zekâsıyla kısa zamanda dikkatleri üzerine çekti.
ˇ Mantık,felsefe, matematik, astronomi, öklid geometrisi ve kelam konusunda eğitim aldı.

ˇ En yüksek müderrislik pâyesi olan Mûsıle-i Süleymâ- niyye ile Eyüp Sultan Medresesi mü-
derrisliğinde görev aldı.

ˇ Lâle Devri’nin önemli ilim ve fikir adamlarından biri olan Esad Efendi; yazdığı eserler,
yetiştirdiği öğrenciler, yaptığı görevler dolayısıyla devrin önemli âlimlerinden biri oldu.
ˇ Özellikle felsefe ve mantık alanlarında Aristo’nun bazı eserlerini Grekçeden Arapçaya
çevirmiş, sahip olduğu birikimle ulemâ ve devlet adamlarının takdirini kazandı.
EDİTÖR
NOT
Devrinin âlimleri, Aristo’nun birinci öğretici (Muallim-i Evvel), Fârâbî’nin ikinci öğretici
(Muallim-i Sâni) olması dolayısıyla Esad Efendi’yi üçüncü öğretici (Muallim-i Sâlis) olarak
tanımlamışlardır.
ˇ Arapça, Farsça yanında Grekçe ve Latince de bilen Esad Efendi, 1718’de Lale Devri’nde

Sadrazam Damad İbrâhim Paşa’nın öncülüğünde başlatılan yenileşme hareketleri sırasında
tercüme heyetinin başkanlığına getirildi.
ˇ Çıkardığı Talimü's Salis adlı eserinde Aristo'nun Fizika eserini Arapçaya çevirdi.

ˇ Eserde Yeni Çağ'ın buluşlarından teleskop ve mikroskoptan söz etti.