Page 69 - 12_fizik_ogretmenin
P. 69

ATOM FİZİĞİNE GİRİŞ VE RADYOAKTİVİTE                                       67


                          Elektrik                  Elektrik                   Elektrik
              Çeşni         Yükü        Çeşni         Yükü         Çeşni        Yükü


                              2                         2                         2
                u           +             c           +             t           +
                              3                         3                         3

                              1                         1                         1
                d           −             s           −             b           −
                              3                         3                         3

            Kuarklar iç yapısı olmayan ve şu anda en dipte olduğu düşünülen parçacıklardır.
                                                        1         2
             Kuarklar kesirli yüke sahiptirler. Bu yükler −   ya da +   şeklindedir. Proton ve
                                                        3         3
             nötron üç kuarktan oluşurlar.
            Protonu oluşturan üç kuark u, u, d; nötronu oluşturan ise d, d, u şeklindedir.
                                   2   2 1        YAYINEVİ
             Proton = u + u + d = +   +   -   = 1 olup
                                   3  3  3

                                   1 1    2
             Nötron = d + d + u = -   -   +   = 0 olmaktadır.
                                   3  3  3
                      EDİTÖR
            Kuarklar çok farlı kütlelere sahiptir. En hafif kuark olan u kuarkı, elektron kütlesinin
             3 katıdır. Tepe kuark (t) kütlesi ise elektron kütlesinin 350 bin katıdır.
          Hadronlar

            Kuarklar tek olarak bulunmazlar. Kuarklar, hadronlar olarak adlandırılan birleşik
             parçalardan oluşur. Hadronlar, kuark denilen iki veya üç temel bileşenin bir araya
             gelerek oluşturdukları birleşik sistemlerdir. Bir hadrondaki kuarkların elektrik yük-
             lerinin toplamı her zaman bir tam sayıdır. Hadronlar iki sınıfa ayrılırlar.
          Baryonlar

            Üç kuarkın birleşimidir (uud). Güçlü, kuvveti hisseden ve tam sayı olup yarım spinlidir.
             Baryonların kütlesi protonun kütlesine eşit veya daha büyüktür. Proton ve nötron
             gibi birçok parçacık baryondur. Proton dışındaki tüm baryonlar son ürününde proton
             olacak şekilde bozunur.
          Mezonlar

            Mezonlar bir kuark ile anti kuarkın birleşimidir. (uu). Güçlü, kuvveti algılayan sıfır
                                                           ú
             veya tamsayı spinli parçacıklardır. Mezonlar, parçacık ve antiparçacık bileşimi ol-
             duğundan çabuk bozunur ve kararsız bir yapı gösterir. Kütlesi genelde proton ile
             elektron arasında bir değer alır. Bütün mezonlar sonunda elektron, pozitron, nötrino
   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74