Page 69 - 12_fizik_ogretmenin
P. 69
ATOM FİZİĞİNE GİRİŞ VE RADYOAKTİVİTE 67
Elektrik Elektrik Elektrik
Çeşni Yükü Çeşni Yükü Çeşni Yükü
2 2 2
u + c + t +
3 3 3
1 1 1
d − s − b −
3 3 3
Kuarklar iç yapısı olmayan ve şu anda en dipte olduğu düşünülen parçacıklardır.
1 2
Kuarklar kesirli yüke sahiptirler. Bu yükler − ya da + şeklindedir. Proton ve
3 3
nötron üç kuarktan oluşurlar.
Protonu oluşturan üç kuark u, u, d; nötronu oluşturan ise d, d, u şeklindedir.
2 2 1 YAYINEVİ
Proton = u + u + d = + + - = 1 olup
3 3 3
1 1 2
Nötron = d + d + u = - - + = 0 olmaktadır.
3 3 3
EDİTÖR
Kuarklar çok farlı kütlelere sahiptir. En hafif kuark olan u kuarkı, elektron kütlesinin
3 katıdır. Tepe kuark (t) kütlesi ise elektron kütlesinin 350 bin katıdır.
Hadronlar
Kuarklar tek olarak bulunmazlar. Kuarklar, hadronlar olarak adlandırılan birleşik
parçalardan oluşur. Hadronlar, kuark denilen iki veya üç temel bileşenin bir araya
gelerek oluşturdukları birleşik sistemlerdir. Bir hadrondaki kuarkların elektrik yük-
lerinin toplamı her zaman bir tam sayıdır. Hadronlar iki sınıfa ayrılırlar.
Baryonlar
Üç kuarkın birleşimidir (uud). Güçlü, kuvveti hisseden ve tam sayı olup yarım spinlidir.
Baryonların kütlesi protonun kütlesine eşit veya daha büyüktür. Proton ve nötron
gibi birçok parçacık baryondur. Proton dışındaki tüm baryonlar son ürününde proton
olacak şekilde bozunur.
Mezonlar
Mezonlar bir kuark ile anti kuarkın birleşimidir. (uu). Güçlü, kuvveti algılayan sıfır
ú
veya tamsayı spinli parçacıklardır. Mezonlar, parçacık ve antiparçacık bileşimi ol-
duğundan çabuk bozunur ve kararsız bir yapı gösterir. Kütlesi genelde proton ile
elektron arasında bir değer alır. Bütün mezonlar sonunda elektron, pozitron, nötrino