Page 35 - 9_kimya_ogretmenin
P. 35

ATOM VE PERİYODİK SİSTEM                                                   33
              ˇ Her element atomunun spektrumu kendine özgü olup o element için “parmak izi” görevi
             görür.

              ˇ Bir element atomunun yayılma ve soğurma spektrumları, birebir aynı sayıda ve aynı dalga
             boylarında çizgi içerir.

              ˇ 1913 yılında Niels Bohr, hidrojen atomunun spektrumunu inceleyerek yeni bir atom mode-
             li önermiştir.

              ˇ Yörüngeli model olarak da bilinen Bohr atom modeline göre;
                                                  YAYINEVİ
             F
                Elektron, çekirdekten belirli uzaktaki dairesel yörüngeler-
                de (enerji düzeyi, enerji seviyesi, katman, kabuk) hareket
                eder.
             F
                Her enerji düzeyi bir tam sayı ile belirtilir. Enerji düzeyleri, çekirdekten başlanarak
                n = 1, 2, 3, 4, ...  gibi bir tam sayı ile veya K, L, M, N, ...  gibi harfle gösterilir.
             F
                Enerji düzeyleri belirli bir enerji değerine karşılık gelir. Bir elektron, bu enerji dü-
                zeylerindeki değerlerden ancak birine sahip olabilir. Çekirdeğe en yakın enerji düzeyi
                minimum, en uzaktaki ise maksimum enerjiye sahiptir.
                Elektronun bulunduğu en düşük enerji düzeyi, onun temel halidir. Temel hâlde atom
             F
                kararlıdır ve ışın yaymaz.
                      EDİTÖR
             F
                Elektronun dışarıdan enerji soğurarak üst enerji düzeylerine geçmesine atomun uya-
                rılmış hâli denir. Uyarılmış hâlde atom kararsızdır.
                Uyarılmış elektron, yüksek enerjili düzeyden düşük enerjili düzeye geçerken aldığı
             F
                enerjiyi ışıma olarak geri verir.
              ˇ Aşağıda Bohr atom modeline göre hidrojen atomunun farklı durumlardaki enerji düzeyleri
             gösterilmiştir.
                     3                             3                           3
                     2            Enerji       e   2            Işın           2
                     1           soğurma           1           yayma           1
                               (Absorbsiyon)                 (Emisyon)





           Elektron         Çekirdek
            Temel hâldeki elektron       Uyarılmış hâldeki elektron  Uyarılmış hâlden ışın yaya-
                                                                    rak temel hâle geri dönen
                                                                          elektron
              ˇ Günümüzden Bohr atom modeline bakıldığında;
             F                        1  2  +  3  +2
                Tek atomlu taneciklerin ( H,  He   Li  gibi) davranışlarını açıklarken çok elektronlu
                atomların davranışlarını açıklamada yetersiz kalmıştır.
             F
                Elektronun çekirdeğin çevresindeki dairesel yörüngelerde hareket ettiği söylenemez.
                Yani elektronun yerini tam olarak belirlemek mümkün değildir. Ancak elektronların
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40