Page 11 - 9_tarih_ogretmenin
P. 11
TARİH VE ZAMAN 9
Tarihe yardımcı bilimler şunlardır: ˇ İstatistik: İstatistiksel veriler, tarihi bir olayın değerlen-
ˇ Coğrafya: Tarihi olayların yerinin bilinmesinde tarihe yar- dirilmesinde önemli bir yere sahiptir.
dımcı olan bilim dalıdır. ˇ Ekoloji: Canlıların birbirleri ve çevreleriyle olan ilişkilerini
inceleyen bilimdir.
ˇ Arkeoloji: Kazı yolu ile toprak ve su altındaki kalıntıları or- ˇ Kimya: Kimyada kullanılan karbon 14 metoduyla, tarihi bu-
taya çıkarır. luntuların madde yapısı incelenerek ait oldukları dönem be- Ekoloji
ˇ Antropoloji: Irk bilimidir. İnsanın iskelet, kafatası gibi fiziki Arkeolojik Kazılar lirlenmeye çalışılır.
yapısını araştırarak insanlık tarihinin en eski dönemlerinin aydınlatılmasına yardımcı olur. ˇ Sanat Tarihi: Bir sanat eserinin sanatçısını ve sanatsal değerini, toplumun sanata karşı
YAYINEVİ
bakış açısını belirlemeye çalışır. Kısmen arkeolojinin metotlarını kullanır.
ˇ Etnografya: Öz kültür bilimidir. Bu bilim, toplumların yaşayış, gelenek, örf ve adetlerini ˇ Heraldik: Arma bilimidir. Resmi belgelerdeki mühür ve özel işaretleri inceler.
inceler. ˇ İktisat: Birçok tarihi olayın temelinde iktisadi etkenler rol oynar. Bu olayların kanunları
ˇ Hukuk: Bir topluma ait hukuk kurallarıyla o toplumun iktisadi, siyasi, kültürel yapısıyla iktisat bilimince ortaya konur.
ilgili bilgiler elde edilebilir. ˇ Sicilografya: Mühürler bilimidir.
ˇ Kronoloji: Geçmişten günümüze meydana gelen olay ve olguların zamanını tespit ederek ˇ Antroponomi: Şecere, soy kütüğü (insan adları) bilimidir.
sıralar. ˇ Onomatoloji: Özel adların kökeni ve anlamlarıyla uğraşan bilim dalıdır.
ˇ Edebiyat: Tarih boyunca meydana gelmiş önemli olaylar edebiyata konu olmuş, bu olayların ˇ Toponomi: Yer adları bilimidir.
aktarılmasında edebiyat önemli bir rol oynamıştır. ˇ Hidronomi: Su adları bilimidir.
ˇ Felsefe: Felsefenin tarihi olayları değerlendiren kolu tarih felsefesidir. Olayların doğru ˇ Arkeometri: Arkeolojik buluntuların tarihlenmesinde tarihe yardımcı olur.
tahlili o devrin felsefesinin bilinmesiyle mümkündür.
ˇ Paleografya: Yazı bilimidir. Yazıları, alfabeleri ve bunların NEDEN TARİH ?
zaman içerisindeki değişimlerini inceler.
“Tarih ne güzel aynadır. Bugünkü uyanışı düne, geçmişe borçluyuz.”
ˇ Epigrafya: Anıtlar ve kitabeler üzerindeki yazıları inceleyen EDİTÖR
bilim dalıdır. Filoloji (dilbilimci) ve paleografya (yazı bilimi) M. Kemal ATATÜRK
ile işbirliği içinde çalışır.
Paleografya (Yazı Bilimi) ˇ Milleti millet yapan, benliğini dokuyan unsurların başında tarih gelmektedir. Hafızasını
ˇ Sosyoloji: Toplum bilimidir. Tarihi bir olayın değerlendirile- ve kimliğini kaybeden milletlerin varlığını devam ettirmesi imkansızdır. Tarih, hem bugün
bilmesi için olayın meydana geldiği dönemin toplum yapısı, değer yargıları vb. özelliklerinin yaşadığımız dünya ile ilgilidir hem de geleceğe hazırlanırken bize yardımcı olmaktadır.
bilinmesinde sosyoloji, tarih bilimi açısından çok önemlidir. ˇ Tarih bilimi insanlığın hangi ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel ortamlardan geçerek bugüne
ulaştığını öğrenmemizi sağlar.
ˇ Folklor: Bir toplumun kültürel ögelerini inceleyen bilim dalıdır. ˇ Milli birlik ve beraberlik anlayışının kuvvetlenmesini sağlar.
ˇ Filoloji: Dil bilimidir. Diller arasındaki akrabalık bağlarını, sözcük alışverişini araştırır. ˇ Vatandaşlık ve sorumluluk duygusunu geliştirir.
ˇ Diplomatik: Belgeleri tür, (ferman, şeriye sicili, antlaşma metinleri vb.) şekil ve içerik ˇ Tarih uyguladığı yöntem itibariyle insanların araştırma ve kanıt bulma becerisini artırır.
bakımından değerlendiren bilim dalıdır. ˇ Kaynakların eleştirel bir gözle sorgulanması bireylerin sorgulama becerilerini de geliştirir.
ˇ Nümizmatik: Para bilimidir. Para üzerinde yer alan bazı yazılar, devlet, hükümdar, devle- ˇ Devlet yöneticilerine devletin nasıl yönetileceği konusunda yardımcı olur.
tin mali gücü gibi konularda tarihçiye önemli ipuçları verebilir.