Page 169 - 9_tarih_ogretmenin

TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ VE İLK TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ 167
Saray teşkilatında çeşitli görevliler yer alırdı.
F
Saray teşkilatında çalışanların başında olan ve onları denetleyen kişiye hâcibü’l -
F
hüccâb denirdi.
F
Selçuklularda saray görevlilerinden bazıları şunlardır:
ˇ Emir-i Alem: Sultanın bayrağını, saltanat sancaklarını taşımak ve muhafaza etmekle gö-
revliydi.
ˇ Emir-i Candar: Saray muhafızlarının başı olup, maiyetindeki hassa birlikleriyle sarayın
ve sultanın emniyetini sağlamakla görevliydi.
YAYINEVİ
ˇ Emir-i Çeşnigir: Sultanın yemeklerini hazırlayan ve sofra hizmetlerini yapan çeşnigirlerin
amiriydi.
ˇ Şerabdar-ı Has: Sultanın şerbetlerini hazırlamakla, haftanın belirli günlerinde toplanan

mecliste ve yemeklerde hizmette görevliydi.
ˇ Serhenk: Sultanın yol düzenini sağlardı.
ˇ Emir-i Ahur: Sultanın atlarının ve saraydaki diğer hayvanların bakımını yapardı.
ˇ Emir-i Silahdar: Merasimlerde sultanın silahlarını taşırdı ve silahhanedeki muhafızların
amiriydi.
ˇ Emir-i Meclis: Sultanın ziyafetlerini hazırlatırdı.

Hükümet
F
Türk İslam devletlerinde hükümda-
ra, Divan-ı Saltanat denilen bugünkü
Bakanlar Kurulu ile benzer işlevlere
sahip kurum yardımcı olmaktaydı.

Büyük Divan da denilen Divan-ı
F EDİTÖR
Saltanat’ın başında vezir bulunurdu.

F
Vezir, sultandan sonra devletin en bü-
yük görevlisi ve onun mutlak vekiliydi.

Divan’da devlete ait her türlü işler görüşülürdü.
F
F
Selçuklularda, büyük Divan’a bağlı dört divan daha vardı. Bunlar:
ˇ Divan-ı İstifa: Devletin mali ve idari işlerine bakan divandır. Başkanı müstevfidir.
ˇ Divan-ı Arz: Devletin askeri işleriyle ilgilenen divandır. Başkanına arzü’l ceyş veya emir-i
arız denir.
ˇ Divan-ı İnşa (Tuğra Divan-ı): İç ve dış yazışmalara bakar. Hükümdarın tuğrasını çeker.
Başkanına tuğrai denir.
ˇ Divan-ı İşraf: Devletin mali ve idari işlerinin doğru yürütülüp yürütülmediğini denetlerdi.

Divan-ı İşraf’a müşrif başkanlık ederdi.