Page 36 - 6_vip_fen_konu
P. 36

ÜNİTE
                   5                        SES VE ÖZELLİKLERİ



                                      SESİN YAYILMASI




             Kazanım: Sesin yayılabildiği ortamları tahmin eder ve tahminlerini test eder.



          Ɖ   Maddelerin  titreşim  hareketi  ile  ortama   Ɖ   Ses  her  yöne  doğru  ya-
            yaydığı enerjiye ses denir.              yılır.

          Ɖ   Çevreyle olan iletişimimizde ses çok önem-  Ɖ   Sesin yayılma hızı bulun-
                                                     duğu ortamın sıcaklığı ve
            lidir.
                                                     yoğunluğu arttıkça artar.
          Ɖ   Titreşim hareketi yaparak ses üreten var- YAYINEVİ
                                                  Ɖ   Ses  dalgaları  yayılırken  ortamdaki  mad-
            lıklara ses kaynağı denir.               de ile etkileşerek enerjisini kaybeder. Bu

          Ɖ   Çevremizde  oluşan  farklı             nedenle ses dalgalarının şiddeti kaynaktan
                                                     uzaklaştıkça azalır.
            sesler nasıl oluyor da bize
                    EDİTÖR
                                       Kuvvet
            ulaşıyor?  İşte  ses  kayna-          Ɖ   Ses, maddelerin titreşimi ile oluştuğundan
                                                     dolayı yayılabilmesi için mutlaka maddesel
            ğından  çıkan  bir  ses  hava
                                                     bir ortam gereklidir.
            moleküllerini  titreştiriyor
            ve bu titreşimler kulak ile           Ɖ   Canlı ve cansız varlıkların oluşturduğu ses-
                                                     ler titreşim sonucu oluşur. Bağlama, keman,
            alınarak vücut içerisinde yorumlanıyor.
                                                     gitar  gibi  telli  müzik  aletlerinde  tellerin
          Ɖ   Bir  ses  kaynağından  çıkan  ses  dalgaları   titreşmesi, darbuka gibi müzik aletlerinde
            hava taneciklerinin sıkışıp seyrekleşmesine   derinin titreşmesiyle ses oluşur.
            neden olur.                           Ɖ   Ses boşlukta yayılmaz.

                  SESİN FARKLI ORTAMLARDA FARKLI DUYULMASI



             Kazanım:  Ses kaynağının değişmesiyle seslerin farklı işitildiğini deneyerek keşfeder. Sesin yayıldığı
                    ortamın değişmesiyle farklı işitildiğini deneyerek keşfeder.




         Ɖ   Ses kaynaklarının bulunduğu ortam, sesin şid-  Ɖ   İki  misketi  önce  havada,  sonra  su  dolu  bir
            detini etkiler. Sesin şiddetindeki farklılıklar   havuzda,  en  son  masanın  üzerinde  birbirine
            sesin farklı duyulmasına neden olur.     vurarak çıkan sesi dinlemeye çalışın.
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41