Page 73 - 6_vip_turkce_konu

167

METİN TÜRLERİ

Kazanım: Bilgilendirici ve öyküleyici metin türlerini ayırt eder. Bilgilendirici ve öğretici azanım:
K
metin türlerinin nasıl yazıldığını görmesi sağlanır. Metindeki hikâye unsurlarını
belirler. Hikâyenin içeriğini yorumlar. Hikâyede bakış açısını tespit eder.

BİLGİLENDİRİCİ VE ÖYKÜLEYİCİ METİNLER

Öyküleyici metinlerde bir olay, durum ya da eylem anlatılır. Bu tür metinlerin en belirgin
özelliği olayla birlikte kişi, yer ve zaman unsurlarına yer vermesidir. Anlatılan olay ise ge-
nellikle kurgulanmış yani hayal ürünü ya da kurmaca bir olaydır. Öyküleyici metinler aynı
zamanda edebi metinlerdir (sanatsal metinler).
Bilgilendirici metinler ise herhangi bir konuda bilgi vermek ya da açıklama yapmak için
yazılmış metinlerdir. Bu tür metinlerde anlatılan her şey gerçektir ve kurmacaya, hayale,
duygulara yer verilmez. YAYINEVİ
BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN YAPISI
Bilgilendirici metinler bilgi ve haber vermek, ikna etmek, kanıları değiştirmek, uyarmak,
düşündürmek, yönlendirmek, tanıtmak gibi amaçlarla yazılan metinlerdir. Diğer metin tür-
EDİTÖR
lerinde olduğu gibi bilgilendirici metinler de belirli i şlem basamakları takip edilerek yazılır.
Peki nedir bu işlem basamakları?
Bilgilendirici metin yazarken şu işlem basa- BİLGİLENDİRİCİ METİN TASLAĞI
maklarını takip etmemiz gerekir: HAZIRLAMA
ƈ İlk olarak konuyu ve ana fikri tespit et- PLAN
meliyiz. Öğretici metinlerde genellikle giriş, gelişme
ƈ Ana fikre uygun bir başlık bulmalıyız. ve sonuç bölümleri şeklinde düzenlenen bir
ƈ Konuyu ve ana fikri destekleyen kanıt-
lar bulmalı, bunları mantıklı bir şekilde yapı vardır. Bu yapıyı oluşturan paragrafla-
sıralamalıyız. rın metnin ana düşüncesini desteklemesi ve

ƈ Konuya ve ana fikre uygun taslak bir birbiriyle bağlantılı olması gerekir. Bizler de
metin yazmalıyız. öğretici metin yazarken ve okurken bu bağ-
ƈ Metnin ilk paragrafında ana fikri orta- lantılara dikkat etmeli, paragrafların aynı
ya koymalıyız. ana fikri desteklemesi gerektiğini göz ardı

ƈ Taslak metinde giriş, gelişme ve sonuç etmemeliyiz.
bölümlerini tespit etmeliyiz. Eğer yaz- Öğretici metinleri oluşturan en küçük yapı
dığımız taslak metinde bu bölümler yok-
sa metin üzerinde gerekli değişiklikleri birimi cümlelerdir. Anlamca birbirini destek-
yapmalıyız. leyen cümleler paragrafları, paragraflar da
ƈ Sunduğumuz görüşleri, gerekçeleri ve bir araya gelerek metni oluşturur. Bu aşa-
kanıtları yazma amacımıza uygun bir mada hem cümlelerin hem de paragrafların
şekilde sonuca bağlamalıyız. birbiriyle tutarlı olması gerekir.