Page 56 - 7_vip_Sosyal_Konu
P. 56
130 ETKİN VATANDAŞLIK
ETKİN VATANDAŞLIK 6. ÜNİTE
DEMOKRASİ SERÜVENİ
Kazanım: Demokrasinin ortaya çıkışını, gelişim evrelerini ve günümüzde ifade ettiği anlamları açıklar.
YAYINEVİ
ƈ Günümüz demokrasisinin temelleri eski Yunan toplumunda ortaya çıkmıştır. Eski Yunan top-
lumunda merkezi bir devlet yoktu. Burada Site adı verilen kent devletleri vardı ve bu siteler
birbirinden bağımsızdı. Bu sitelerde halk agora denilen meydanda toplanıp bir meclis oluş-
turuyordu. Bu meclise sadece hür erkekler katılabiliyordu. Bu uygulama tarihte bilinen ilk
demokrasi örneğidir.
ƈ Demokrasi günümüzdeki şekline gelene kadar birçok aşamadan geçmiştir.
ƈ MÖ 5. yüzyılda Roma’da 12 Levha Kanunları’nda vatandaşlık hukuku ile devlet ve vatandaş
ilişkileri düzenlenmiştir.
ƈ 1215 yılında İngiltere’de ilan edilen Magna Carta ile kralın yetkileri sınırlandırılırken halka
bazı haklar tanınmıştır.
EDİTÖR
ƈ 1689 yılında İngiltere’de ilan edilen Haklar Bildirisi’yle kralın bazı yetkileri sınırlandırılmış,
soylulara ve diğer yurttaşlara bazı hak ve özgürlüklerin tanınması öngörülmüştür.
ƈ 1789’da Fransız İhtilali ile mutlak monarşi yıkarak cumhuriyet yönetimi kurulmuştur.
ƈ 1948’de İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ilan edilmiş ve bireylerin hak ve özgürlükleri gü-
vence altına alınmıştır.
ƈ Demokrasi gelişirken, demokrasinin uygulanış biçiminde de zaman içerisinde değişiklikler ol-
muştur.
ƈ Doğrudan demokrasi; eski Yunan toplumlarında olduğu gibi halkın bir yerde toplanıp oy kul-
lanarak karar vermesidir.
ƈ Temsili Demokrasi; halkın, kendisini temsil edecek kişileri seçmesidir. Ülkemizde ve birçok
ülkede temsili demokrasi yöntemi uygulanmaktadır.
ƈ Meclisin bir kararı almakta zorlanması veya kendi içinde uyuşmazlığa düşmesi sonucunda halk
oylaması yapılarak karar alınır. Buna Referandum (halk oylaması) denir. Referandum yarı
doğrudan demokrasi uygulamasına örnek olarak verilebilir.
ƈ Demokrasinin temel ilkelerini uygulayan ve koruyan devletler “demokratik devlet” olarak
nitelendirilebilir.