Page 23 - 7_vip_Turkce_Konu
P. 23

Noktalama İşaretleri                                                     51


              X X… VIP NOT

          Metin içinde “ve, veya, yahut” bağlaçlarından önce de sonra da virgül konmaz:
          ~   Elbiselerini ve kitaplarını valize yerleştirip yola çıktı.
          Metin içinde tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz:
          ~   Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan.
          ~   Gerek nesirde gerek nazımda yeni bir söyleyişe ulaşılmıştır.
          ~   Yıllarca ne beni ne kardeşimi aradı.
          Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılan da / de bağlacından sonra virgül konmaz:

          ~   Tevfik Fikret de bu akımdan etkilendi.
          Metin içinde-ınca / -ince anlamında zarf-fiil görevinde kulla nılan mı / mi ekinden sonra virgül
          konmaz:

          ~   Uykusuz oldum mu çok asabi olurum.
          Şart ekinden sonra virgül konmaz:       YAYINEVİ
          ~   Tenha köşelerde ağız ağıza konuşurken yanlarına biri gelecek olursa hemen susuyorlardı.
          Metin içinde zarf-fiil eki almış kelimelerden sonra virgül konmaz:

          ~   Beni sindirerek uslandırmaya çalışmayın!
                      EDİTÖR

                                      NOKTALI VIRGÜL (;)
          Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur:

          ~   Meyvelerden portakal, vişne ve kavunu; sebzelerden ıspanak, lahana ve havucu sevmez.
          Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayır mak için konur:

          ~   Sevinçten, heyecandan içim içime sığmıyor; bağırmak, kahkahalar atmak, ağlamak istiyorum.
          İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül
          kullanılabilir:
          ~   Yeni usul şiirimiz; zevksiz, köksüz, acemice görünüyordu.

              X X… VIP NOT

          Özne ile diğer ögeler anlam belirsizliğine yol açıyorsa özneyi vurgulamak için özneden sonra
          noktalı virgül kullanılır:

          ~   “Ahmet, Mehmet ve Ali’yi çağırdı.” cümlesinde çağırma işini yapan belli değildir. Ahmet
             mi Mehmet ve Ali’yi çağırıyor yoksa birisi gidip Ahmet’i, Mehmet’i ve Ali’yi mi çağırıyor
             belli değildir.
          ~   “Ahmet; Mehmet ve Ali’yi çağırdı.” cümlesi bu şekilde kurulursa işin Ahmet tarafından
             yapıldığı net bir biçimde belli olur.
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28