Page 53 - 8_Fen_Bilimleri_Konu
P. 53
Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi 131
c Üretici canlılar besinlerini oluştururken gerekli enerjiyi Güneş
ışığından karşılar.
c Besin zincirinin ilk basamağında bulunurlar.
c Yeşil bitkiler, bazı bakteriler (siyanobakteri) ve bazı su yosunları
(algler) üretici canlılardır.
c Üretici canlılar hem kendileri hem de diğer canlılar için besin Bazı üretici canlılar
üretirler.
YAYINEVİ
Tüketici Canlılar
c Kendi besinini üretemeyen, çevrelerindeki bitki ya da hayvanlarla
beslenen canlılardır.
1. Tüketici (Otçul): Üreticileri tüketerek beslenen canlılardır. Koyun,
keçi, sincap, zürafa otçul canlılardır.
2. Tüketici (Etçil): Otobur hayvanlarla beslenen canlılardır. Aslan,
Bazı tüketici canlılar
yılan, kaplan, yırtıcı kuşlar etçil canlılardır.
3. Tüketici (Hepçil): Hem etçil hem otçullara hepçil denir. İnsan,
EDİTÖR
ayı, maymun, fare ve bazı kuşlar hem etçil hem otçul canlılardır.
Ayrıştırıcılar (Çürükçüller)
c Topraktaki canlı kalıntılarını sindirerek besin ihtiyaçlarını karşılayan canlılardır.
c Bazı bakteri türleri ve bazı mantarlar ayrıştırıcı olarak beslenirler.
c Ayrıştırıcılar, ölen canlıları toprağa karıştırarak doğadaki madde döngüsünün devam etmesini
sağlarlar.
c Beslenmeleri sayesinde toprağın mineral yönünden zenginleşmesini sağlarlar.
c Toprağa karışan kimyasal maddeler bitkiler tarafından fotosentez olayında kullanılır.
c Üreticilerin besin üretmesi için gerekli kimyasal maddeleri ayrıştırıcılar sağlar.
Aşağıda doğadaki bazı besin zincirlerinden örnekler verilmiştir.
Ot → Çekirge → Kurbağa → Yılan → Kartal Aslan Çakal
Buğday → Fare → Yılan → Baykuş → Tilki Keçi
Buğday → Horoz → Yılan → Baykuş → Tilki Kartal Vaşak
Doğadaki birçok canlı birden fazla besin zincirinde bulunabilir.
Baykuş Tavşan
Bu durum besin zincirlerinin birbiriyle bağlantılı olmasını ge-
Yılan
rektirir. Besin zincirlerinin bir araya gelmesiyle oluşan yapıya Fare
besin ağı denir. Yeşil bitkiler