Page 53 - 8_Fen_Bilimleri_Konu
P. 53

Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi                                         131


          c  Üretici  canlılar  besinlerini  oluştururken  gerekli  enerjiyi  Güneş
            ışığından karşılar.
          c  Besin zincirinin ilk basamağında bulunurlar.
          c  Yeşil bitkiler, bazı bakteriler (siyanobakteri) ve bazı su yosunları
            (algler) üretici canlılardır.

          c  Üretici  canlılar  hem  kendileri  hem  de  diğer  canlılar  için  besin   Bazı üretici canlılar
            üretirler.
                                                  YAYINEVİ
          Tüketici Canlılar

          c  Kendi besinini üretemeyen, çevrelerindeki bitki ya da hayvanlarla
            beslenen canlılardır.

          1. Tüketici (Otçul): Üreticileri tüketerek beslenen canlılardır. Koyun,
          keçi, sincap, zürafa otçul canlılardır.
          2. Tüketici (Etçil): Otobur hayvanlarla beslenen canlılardır. Aslan,
                                                                      Bazı tüketici canlılar
          yılan, kaplan, yırtıcı kuşlar etçil canlılardır.

          3. Tüketici (Hepçil): Hem etçil hem otçullara hepçil denir. İnsan,
                      EDİTÖR
          ayı, maymun, fare ve bazı kuşlar hem etçil hem otçul canlılardır.
          Ayrıştırıcılar (Çürükçüller)

          c  Topraktaki canlı kalıntılarını sindirerek besin ihtiyaçlarını karşılayan canlılardır.
          c  Bazı bakteri türleri ve bazı mantarlar ayrıştırıcı olarak beslenirler.
          c  Ayrıştırıcılar, ölen canlıları toprağa karıştırarak doğadaki madde döngüsünün devam etmesini
            sağlarlar.
          c  Beslenmeleri sayesinde toprağın mineral yönünden zenginleşmesini sağlarlar.

          c  Toprağa karışan kimyasal maddeler bitkiler tarafından fotosentez olayında kullanılır.
          c  Üreticilerin besin üretmesi için gerekli kimyasal maddeleri ayrıştırıcılar sağlar.

          Aşağıda doğadaki bazı besin zincirlerinden örnekler verilmiştir.
          Ot → Çekirge → Kurbağa → Yılan → Kartal                  Aslan     Çakal
          Buğday → Fare → Yılan → Baykuş → Tilki                                   Keçi
         Buğday → Horoz → Yılan → Baykuş → Tilki                Kartal    Vaşak
         Doğadaki birçok canlı birden fazla besin zincirinde bulunabilir.
                                                                      Baykuş Tavşan
          Bu durum besin zincirlerinin birbiriyle bağlantılı olmasını ge-
                                                                 Yılan
          rektirir. Besin zincirlerinin bir araya gelmesiyle oluşan  yapıya   Fare
          besin ağı denir.                                                         Yeşil bitkiler
   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58