Page 84 - ayt_kimya_konsensus_soru
P. 84
Fosil Yakıtlar Test - 115
1. (...) Fiziksel ya da kimyasal yapısı değişirken ısı alan 3. Cansu Öğretmenin yazılıda sorduğu "Fosil yakıtlardan
maddelere yakıt denir. kömür ile ilgili bildiğiniz 5 özelliği yazınız." sorusuna De-
(...) Fosil yakıtlar kömür, petrol ve doğal gazdır. ren aşağıdaki ifadeleri yazarak cevap vermiştir.
(...) Fosil yakıtların bileşimleri sabittir. • Çoğunlukla bitkisel kökenli kalıntıların uygun şartlar-
(...) Fosil yakıtlar, hayvan ve bitki kalıntılarından yüzyıl- da yüzyıllarca sürede fosilleşmesi ile oluşan kayaç-
larca sürede oluşurlar. lardır.
Yukarıdaki bilgileri doğru (D) veya yanlış (Y) olarak • Bileşimlerinde büyük oranda organik maddenin ya-
dolduran bir öğrenci, tüm soruları uygun olarak ce- nında az miktarda inorganik maddeler de içerirler.
vapladığında aşağıdaki seçeneklerden hangisine • Oluşumunu tamamlamış, en kaliteli kömür türü taş
ulaşır? kömürüdür.
A) Y - Y - D - Y B) D - D - Y - D C) D - Y - Y - Y • Aşırı kullanımı, asit yağmuru ve sera etkisi oluşturan
D) Y - D - Y - D E) Y - Y - D - D gazların artışına sebep olur.
• Kömürleşme sürecinin başlangıcında oluşan turba,
zamanla içerdiği karbon oranı azalarak linyite dönü-
şür.
Buna göre, Deren'in yazdığı ifadelerden kaç tanesi
doğrudur?
2. Günümüzde dünyayı tehdit eden en önemli sorunların YAYINEVİ
başında fosil yakıtların kullanımı sonucu atmosfere sa- A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
lınan sera gazlarının neden olduğu iklim değişikliği gel-
mektedir. Dünya meteoroloji örgütünün verilerine göre
atmosferdeki CO miktarı 2015 yılında en yüksek seviye 4. Mert Öğretmen kimya dersinde fosil yakıtlar konusunu
2
EDİTÖR
olan 400 ppm değerinin üzerine çıkmıştır. Fosil yakıtların anlattıktan sonra öğrencilerinden konu ile ilgili bir etkinlik
kullanımı sonucu oluşan CO , SO , NO gibi gazlar asit hazırlamalarını istemiştir.
2
2
2
yağmurlarının oluşumuna neden olur. Asit yağmurları bit-
ki, toprak, su kaynakları gibi hayatın devamı için gerekli Öğrencilerden Özge aşağıdaki kavram haritasını hazır-
unsurlara çok büyük zararlar vermektedir. lamıştır.
Bu metne göre; Kömür
I. Sera etkisi asit yağmurlarının oluşmasına neden ol- I
maktadır.
Hidrojen gazı V II Biyogaz
II. Fosil yakıtların aşırı kullanımı bitki, toprak ve su kay-
naklarına zarar vermektedir. Fosil
III. Geçmişten günümüze atmosferdeki CO miktarı de- Yakıtlar
2
vamlı artmıştır.
IV III
IV . Asit yağmurlarının oluşumunda kükürt ve azot oksit- Petrol Doğal gaz
ler etkilidir.
Buna göre, Özge'nin hazırladığı kavram haritasında-
yargılarından hangilerine ulaşılamaz? ki yakıtlardan hangileri fosil yakıt değildir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV A) Yalnız II B) I ve II C) III ve IV
D) I ve III E) I, III ve IV D) I ve IV E) II ve V
Fosil Yakıtlar: Fiziksel ya da kimyasal yapısında değişiklik meydana geldiğinde rolün kullanılabilmesi için bileşenlerine ayrılması gerekir. Ham petrol; ayrımsal
ısı açığa çıkartan maddelere genel olarak yakıt adı verilir. Bitki ve hayvan kalıntı- damıtma yöntemiyle LPG, benzin, motorin (mazot), gaz yağı, fuel oil, kerosen ve
larının yüzyıllar boyunca toprak altında kalması ve dönüşüme uğraması sonucu asfalt (zift) gibi bileşenlere ayrılır.
oluşan yakıtlara fosil yakıt denir. Kömür, petrol ve doğal gaz fosil yakıttır. Kömür; oluşum süresi ve enerji veriminin artışına göre turba, linyit, taş kömürü
Fosil yakıtların bazı özellikleri; Hayvan ve bitki kalıntılarından oluşurlar. Oluşum- ve antrasit şeklinde sıralanır.
ları yüzyıllarca sürer. Bileşimleri sabit değildir. Bileşimlerinde büyük oranda or- Doğal gaz, bir gaz karışımıdır. Yapısının büyük bir kısmını metan gazı oluştur-
ganik madde içerirler. Yandıklarında çevreye zararlı gaz çıkarırlar. Sera etkisi ve maktadır. Doğal gazın yapısında metan gazının yanı sıra bazı hidrokarbonlar
asit yağmurlarına neden olurlar. (etan, propan ve bütan) ve az miktarda H S, CO gazları bulunmaktadır.
2
2
Petrol, sondaj kuyularından çıkarıldığı ham hâli ile kullanıma uygun değildir. Pet-
235
