Page 33 - tyt_cografya_konsensus_soru

Dış Kuvvetler (Yer Altı suları ve Karstik Şekiller) Test - 42

1. I. Peneplen 4. Yer altındaki gözenek ve boşlukları dolduran yer altı su-
II. Obruk ları yüzey suları ile birlikte doğada bulunan kalker, kaya
tuzu, jips, dolomit, tebeşir vb. kayaçları eriterek çeşitli
III. Mantar kaya
şekiller oluştururlar. Bunlara karstik şekiller adı verilir.
IV. Mağara
Aşağıda bazı karstik şekillerin oluşumu ile ilgili bilgiler
Yukarıdaki yer şekillerinden hangilerinin oluşması verilmiştir.
için suda kolay çözünebilen kayaçların yaygın ol-
ması gerekir? • Yüzeysel akışa geçen akarsuların oluşturduğu oluk,
çukur şeklindeki en küçük karstik aşınım şeklidir.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III • Yüzeyde erime veya çökme sonucu oluşmuş çapı ve
D) II ve IV E) III ve IV derinliği bir kaç metre arasında değişen çukurluklardır.
• Karstik bölgelerde yer altında erime ile oluşmuş geniş
2. Coğrafya öğretmeni "Karstik şekillerin bir kısmı yeryü- boşluklara denir.
YAYINEVİ
zünde, bir kısmı yeraltında oluşmaktadır. Bu şekiller,
aşındırma ve biriktirme şekilleri olmak üzere ikiye ay- • Mağara ve galerilerin zamanla tavanlarının çökmesiy-
rılır." açıklamasını yaptıktan sonra hazırladığı etkinliği le oluşmuş derin çukurluklara denir.
Cemre'den doldurmasını istiyor. Cemre'de etkinliği tab- Buna göre aşağıdaki karstik şekillerden hangisiyle
lodaki gibi işaretliyor. ilgili bilgi verilmemiştir?
Karstik birikim Karstik aşındırma A) Lapya B) Dolin C) Mağara
şekilleri şekilleri
D) Traverten E) Obruk
I. Lapya 
5.
II. Dolin 
III. Traverten 
Kalker Kalker Kalker
IV. Sarkıt 
Yukarıda oluşum aşamaları gösterilen yer şekli aşa-
V. Uvala  ğıdakilerden hangisidir?
Buna göre Cemre etkinlikteki hangi bilgileri yanlış A) Dolin B) Lapya C) Obruk
işaretlemiştir?
D) Mağara E) Uvala
B) II ve IV C) III ve V
A) I ve III EDİTÖR
6. Bir yörede karstik şekillerin yaygın olarak görülmesinde
D) I ve IV E) I, II ve V
kayaç yapısının etkili olduğu söylenebilir.
3. I. Karstik aşınım şeklidir. Bu yörede karstik şekillerin görülmesinde;
II. Karstik şekillerin en küçüğüdür. I. jips,
III. Kar ve yağmur sularının etkisiyle karstik kayaçların II. bazalt,
çözünmesiyle oluşan kaya yüzeyindeki ayrıntılardır. III. kalker
Yukarıda lapya ile ilgili verilen bilgilerden hangileri yukarıdaki kayaçlardan hangilerinin yaygın olması
doğrudur? gerekir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III D) I ve II E) I ve III

DALGA VE AKINTILARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİLLERİ Akıntıyı Oluşturan Nedenler;
• Sürekli rüzgârlar
• Deniz ve göl sularının rüzgârların etkisiyle olduğu yerde alçalıp, yükselmesiy-
le oluşan salınım hareketlerine dalga, merkezi deniz altında olan depremlerin • Sıcaklık farkı
etkisiyle oluşan dev dalgalara ise tsunami adı verilir. • Tuzluluk (yoğunluk) farkı
• Deniz ve okyanus sularının bir yerden bir başka yere sürüklenmesine, yer • Seviye farkı
değiştirmesine akıntı denir. • Gel-git (med-cezir) olayları

87