Page 12 - 10-sinif-cografya-ozetli-lezzetli-soru-bankasi-22

38 [DIŞ KUVVETLER]
18 Akarsular, eğiminin fazla olduğu gençlik evrelerinde derine doğru aşındırma meydana geti-
rirken, eğimin azaldığı ihtiyarlık dönemlerinde ise yataklarını yana doğru aşındırıp daha fazla
biriktirme yapmaya başlarlar.

Şelale

Taşkın düzlüğü Doğal set Hızlı akış
I II III

Buna göre akarsuların gençlik - olgunluk - ihtiyarlık dönemleri dikkate alınırsa, yu-
karıdaki akarsu vadisinin gelişim süreçlerinin gençlikten ihtiyarlığa doğru sıralanışı
aşağıdakilerden hangisinde gösterilmiştir?

A) I, II ve III B) III, I ve II C) III, II ve I
D) I, III ve II E) II, I ve III

19 20 Aşağıdaki tabloda beş farklı merkezin ocak
ve temmuz ayı sıcaklık ortalamaları veril-
• (...) Tombolo, dalga biriktirmesiyle oluş- miştir.
muştur.
• (...) Dayk, batolit, sill gibi şekiller volkaniz- Merkez Ocak Ayı Temmuz Ayı
manın etkisiyle oluşurlar. (°C) (°C)
• (...) Lapya, en büyük karstik aşınım şek- I. 4 18
lidir.
• (...) Taraça (seki) hem aşınım hem de bi- II. 0 16
rikim şeklidir. III. -2 22
• (...) Boyuna kıyılarda kıta sahanlığı dar- IV. 10 15
dır.
V. -4 13
Yukarıdaki cümlelerin başına doğru ise
"D" yanlış ise "Y" harfleri bırakılırsa kaç Yukarıdaki tabloda bilgilere baktığımız-
tanesi yanlış olur? da verilen merkezlerden hangisinde rüz-
garın şekillendirici etkisi daha fazladır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) I B) II C) III D) IV E) V

Kaçkarlar, Ağrı, Süphan, Buzul Dağı, Sat Dağı, Erciyes, Ak- Dalga Aşındırma Şekilleri
dağlar, Bolkar Dağları’nda buzullara rastlanılır. Buzul Da- Falez (Yalıyar, Uçurum, Yar): Dağların kıyıya paralel uzandığı
ğı’ndaki Reşko Tepesi’nde yer alan İzbırak (Uludoruk) Buzulu, yerlerde dalgaların kıyı dikliğini alttan aşındırmasıyla oluşurlar.
Doğu Karadeniz ve Antalya Bölümü’nde yaygındır.
Türkiye’nin en büyük vadi buzuludur.
Dalga Biriktirme Şekilleri
KIYILARDA OLUŞAN YER ŞEKİLLERİ
Plajlar (Kumsallar): Dalgaların aşındırmasıyla kıyıdan kopan
y Denizlerin yüzeylerinde rüzgârların etkisiyle oluşan salınım- parçalar, dalgaların ilerleme ve gerileme hareketi sonucunda
lara dalga denir. giderek ufalanır.
EDİTÖR YAYINEVİ