Page 20 - 10-sinif-odn-fizik-22
P. 20

¦                          §
            62                                                BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ
            62

                 F
                  K
                          Kaldırma kuvveti (F )        Cismin sıvıya batan hacmi (V )
                                         K                                   b
                          Sıvının yoğunluğu (d )         Yer çekim ivmesi (g)
                                         s
                                    F  = V .d .g
           sıvı   G                        K   b s



             ARCHİMEDES (ARŞİMET) KANUNU           *  Yüzen cisimlerde kaldırma   F K

          *  Sıvı  içerisine  batırılan  bir  cisim  yeri  deği-  kuvveti  cismin  ağırlığına   X
                                                    eşittir. F  = G
            şen sıvının ağırlığına eşit bir kuvvetle yukarı   K
                                                                                  G
            doğru itilir. Bu kuvvet kaldırma kuvvetidir.  *  Sıvının  yoğunluğu  cismin   sıvı
          *  Kaldırma  kuvvetinin  varlığını  ilk  kanıtlayan   yoğunluğundan büyüktür.
                                                    d  > d
            kişi Archimedes’tir. Bu sebeple kaldırma kuv-  S  X
            vetini açıklayan ilkeye Archimedes ilkesi veya   *  Cismin sıvı içine batan hacmi, cismin bütün
            kanunu denir.                           hacminden küçüktür. V  > V B
                                                                       C
          œ  Örnek:
                                                   œ  Örnek:
                             F= 3N                 Eşit  bölmelendirilmiş        L
                              1                                              K       M
                    F = 5N       F = 5N            K, L, M cisimleri şekil-
                     3            4
                                                   deki gibi dengededir.
                     sıvı    F = 8N
                             2                     Buna  göre  cisimlere
          Cisim üzerine etki eden basınç kuvvetleri şekil-  etkiyen kaldırma kuv-  sıvı
          deki gibidir.                            vetleri nasıl sıralanır?
          Cisim dengede olduğuna göre cismin ağırlığı kaç   A) F  > F  > F M     B) F  = F  > F M
                                                                            K
                                                                                L
                                                          L
                                                      K
          Newton’dur?                              C) F  > F  > F       D) F  = F  = F
                                                          K
                                                      M
                                                               L
          A) 1    B) 3   C) 5   D) 8   E) 21       E) F  > F  = F           K   L  M
                                                      L
                                                              M
                                                          K
          œ  Çözüm:
          Cisim dengede olduğuna göre cisme etki eden   œ  Çözüm:
          net  kuvvet  sıfırdır.  Cisme  etki  eden  yukarı
          doğru kaldırma kuvveti aşağı doğru olan ağır-  *  Cisimler  aynı  sıvı  içinde  olduklarından  kal-
          lığa eşittir.                             dırma kuvvetleri sıvı içine batan hacimler ile
                                                    doğru orantılıdır.
          F  = F  - F  = 8 - 3 = 5 N         G = F  = 5 N
           K  2   1                   K
                                                     F      3 parça batmış
                                                     K
             YÜZEN CİSİMLER                         F L      3 parça batmış       F  = F  > F M
                                                                                  L
                                                                              K
          *  Yoğunluğu sıvının yoğunluğundan küçük olan   F M     1 parça batmış
            cisimler sıvı içerisinde yüzer.
                                EDİTÖR YAYINEVİ
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25