Page 27 - 10-sinif-odn-fizik-22

¦ DALGALAR § 10303
1

œ Örnek: œ Çözüm:
K X ortamından Y ortamına önce alt taraf geç-
I L miş ve geride kalmış. h > h olur.
M X Y
Y ortamından Z ortamına yine alt taraf önce
geçmiş ve geride kalmış. h > h olur.
Üstten görünüşü şekildeki gibi olan bir dalga h > h > h Y Z
leğeninde I bölgesinde oluşturulan doğrusal su X Y Z
dalgaları K, L ve M bölgelerine girince şekildeki
görünümü alıyor. SES DALGASI
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? * Ses, titreşimler sonucu oluşur. Titreşen
A) En derin L bölgesidir. cisimler ortamdaki moleküllerle çarpışarak
ses oluşturur.
B) K bölgesi M’den sığdır.
C) K bölgesinde dalga boyu en küçüktür. * Ses dalgalar halinde yayılır.
D) L bölgesi M’den sığdır. * Ses dalgaları boyuna dalgalardır.
E) M bölgesinde, dalga K bölgesinden daha hızlı * Ses dalgaları mekanik dalgalardır. Yani yayıl-
ilerler. ması için ortama ihtiyaç duyar.

œ Çözüm: Su dalgalarında derinlik art- * Ses bir enerji türüdür.
tıkça dalgaların hızı da artar. L bölgesindeki * Ses boşlukta yayılmaz.
dalga daha ileride olduğuna göre L bölgesinin Ses en hızlı katılarda sonra sıvılarda en
derinliğide en fazladır. Ortamların derinlik- * yavaş da gaz ortamlarda yayılır.
leri arasında h > h > h ilişkisi vardır. Hızlar
M
K
L
arasında da v > v > v ilişkisi vardır. * Ses dalgaları kaynaktan uzaklaştıkça genliği
K
L
M
L bölgesi M’den derindir. azalır, sesin şiddeti gittikçe azalır.
NOTOT
N
œ Örnek: y Sesin yayılma hızı ortamın sıcaklığına bağlı-
dır. Sıcaklık arttıkça sesin hızı artar.

X Y Z œ Örnek: Yıldırım çaktıktan 2 saniye sonra
gök gürültüsünün sesi duyuluyor.
Doğrusal bir su dalgasının X, Y, Z ortamlarında Sesin havadaki hızı 340 m/s olduğuna göre
izlediği yol şekildeki gibidir.
yıldırım kaç metre uzakta çakmıştır?
Buna göre X, Y, Z ortamlarının derinlikleri olan
h , h , h arasındaki ilişki nedir? œ Çözüm:
X
Y
Z
Yol
A) h > h > h B) h > h > h X Hız = Zaman
Z
Y
X
Y
Z
C) h = h > h D) h = h = h x
X Y Z X Y Z 340 = x 680m
=
E) h > h > h 2
Y X Z
EDİTÖR YAYINEVİ