Page 33 - 11-sinif-edebiyat-ozetli-lezzetli-soru-bankasi-22

[ FIKRA TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ VE TÜRK EDEBİYATINDAKİ GELİŞİMİ ] 105

TEST 2 3 Fıkra ve sohbet yazılarının amaç, konu
ve anlatım şekli bakımından birbirlerin-
FIKRA TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ VE den farkları arasında;
TÜRK EDEBİYATINDAKİ GELİŞİMİ
I. Fıkranın etkisi kısa sürer ancak sohbet
1 Gazete ve dergi gibi süreli yayınlarda bir her zaman okunabilen bir yazı türüdür.
yazarın ..........., genel olarak bir başlık altın- II. Sohbette görülen soru cevap tarzı anla-
da, günün sosyal ve siyasi olaylarını kendi tım özelliği fıkrada pek görülmez.
............. ve düşünce yapısına göre değer- III. Fıkrada amaç okuru etkilemektir. Soh-
lendirdiği kısa yorum yazılarına fıkra denir. bette okuru etkileme gayesi güdülmez.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağı- hangileri gösterilebilir?
dakilerden hangisi sırasıyla getirilmeli-
dir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III
A) belirli aralıklarla - eğitim
B) periyodik olarak - bakış açısına
C) çok nadir bir şekilde - dünya görüşüne
D) zaman zaman - kendine
4 Fıkra türünü örneklendiren aşağıdaki
E) hiç durmadan - algılarına eserlerden hangisi yazarıyla yanlış eş-
leştirilmiştir?
A) Gurubahane-i Laklakan - Ahmet Haşim
B) Kulaktan Kulağa - Orhan Seyfi Orhon
2 Aşağıdakilerden hangisi fıkra ile makale C) Şehir Mektupları - Ahmet Rasim
arasındaki farklardan biri değildir? D) Guguklu Saat - Refik Halit Karay

A) Makalelerde anlatılanlar ispatlanmak E) Bize Göre - Yakup Kadri Karaosmanoğlu
zorundadır; fıkralarda böyle bir zorunlu-
luk bulunmaz.
B) Makaleler ciddi, ağırbaşlı, bilimsel bir
üslupla; fıkralar samimi, içten, özgür bir 5 Aşağıdakilerden hangisi sohbet ile fıkra
anlatımla kaleme alınır. için ortak bir özelliktir?
C) Makaleler uzun, fıkralar makaleye göre
kısmen daha kısa yazılardır. A) Aktarılan düşünceleri kanıtlamaları
B) Sonucu kesin bir yargıya bağlamaları
D) Makaleler kalıcı, uzun süreli; fıkralar ise
günübirlik yazılardır. C) Bilimsel bir nitelik taşımaları
E) Makalede net bir sonuca varma amaç- D) Rahat bir söyleyişe sahip olmaları
lanmazken fıkrada anlatılanları bir sonu- E) Kişisel hayatı konu alan metinler olma-
ca bağlamak amaçlanır. ları

FIKRA (KÖŞE YAZISI) Okuyucunun ilgisini sürekli olarak canlı tutabilmek için fıkra ya-
Gazete ve dergi gibi süreli yayınlarda, bir yazarın periyodik olarak zarlarının anlatımda tekrarlara düşmemesi, kapsamlı bir kavrayış
genel bir başlık altında, günün sosyal ve siyasi olaylarını kendi ba- gücüne, derin bir kültür zenginliğine ve geçmişle günlük olayları
kış açısına ve düşünce yapısına göre değerlendirdiği kısa yorum kaynaştırabilme ustalığına sahip olması gerekir. Edebiyatımızda
yazılarına fıkra denir. Gazete ve dergilerin belli sütun ve köşelerin- bir de mizah ve hicvin ön planda olduğu fıkra türü vardır. Bu fık-
de yayımlandıkları için “köşe yazısı” olarak da adlandırılır. ralar ise sözlü ya da yazılı olarak anlatılan kısa hikâyelerdir. Nük-
Genellikle, günlük gazetelerin belirli köşelerinde yayımlanan fıkra- tedanlığın ön planda olduğu bu fıkraların edebiyatımızda en çok
zikredilen ismi Nasrettin Hoca’dır. Nasrettin Hoca fıkraları dışında
larda ortaya konan sorunlar kısa, yalın ve akıcı bir üslupla anlatılır. Karadeniz ve Bektaşi fıkraları bu türün önemli ürünleridir.

EDİTÖR YAYINEVİ