Page 47 - 11-sinif-edebiyat-ozetli-lezzetli-soru-bankasi-22

[ MÜLAKAT VE RÖPORTAJ TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ VE TEMSİLCİLERİ ] 167

5 Aşağıda verilenlerden hangisi mülakat 7 Dünya edebiyatında olduğu gibi Türk ede-
türünün özelliklerini yansıtmamaktadır? biyatında da röportaj türü önceleri mülakat
niteliğindeki yazılarla karıştırılmıştır. Bu
A) Ön hazırlık gerektirmesi
türe yüklenen ilk anlam düşünülürse Türk
B) Toplumun genelini ilgilendiren konuların edebiyatında Evliya Çelebi’nin bazı yazıları
ele alınması bu türde yazılmış ilk eserler olarak değer-
C) Söyleşmeye bağlı anlatım türünün kul- lendirilebilir. Ancak günümüzdeki anlamıyla
lanılması ilk röportaj örnekleri 20. yüzyılda verilmiştir.
D) Alınan cevapların yazarın kendi görüş- Modern anlamda röportaj türüyle ilgili ilk ça-
leriyle birlikte zenginleştirilmesi lışmaları Ruşen Eşref Ünaydın yapmıştır.
Farklı yazarlarla yapmış olduğu görüşmeleri
E) Telefon, mektup, faks ve internet aracılı-
ğıyla da yapılabilmesi bir yazı dizisi hâlinde dergilerde yayımla-
mıştır. Röportaj türü, özellikle 1950’lerden
bu yana ciddi gelişmeler göstermiştir. Gü-
nümüzde yazılı basında da bu türün varlığı
göze çarpmaktadır. Görsel yayın organla-
rının gelişmesiyle birlikte röportaj türünün
özelliklerini taşıyan televizyon programları
da yaygınlık kazanmıştır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?

6 Röportaj ve mülakatla ilgili seçeneklerde A) Röportaj, mülakata göre daha eski bir
yer alan ifadelerin hangisinde bir bilgi türdür.
yanlışı söz konusudur? B) Türk edebiyatında röportaj örneği sa-
A) Mülakatlarda mümkün olduğu kadar gö- yılabilecek ilk eserler Evliya Çelebi’nin
rüşme yapılan kişinin söylediklerinin ve bazı yazılarıdır.
konuşulanların dışına çıkılmaz. C) Türk edebiyatında modern manada ilk
B) Röportaj mülakata göre daha geniş bir röportaj örneklerini Ruşen Eşref Ünay-
konu yelpazesine sahiptir. dın vermiştir.
C) Röportaj metinleri yalnızca soru-cevap D) 1950’lerden sonra röportaj türünde
ifadelerinden ibarettir.
önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.
D) Röportajda yazarın görüşlerine ve kişi-
sel söylemlerine yer verilebilir. E) Yazılı ve görsel basının yaygınlaşma-
sıyla röportaj türü farklı bir boyut kazan-
E) Bir mülakatın gerçekleşebilmesi için gö-
rüşme ortamının olması şarttır. mıştır.

Mülakat yapan kişi; › Görüşeceği kişi ile ilgili araştırmalar yapmalı, hedeflediği
› İnsanlarla ilişkilerinde başarılı olma yolunda ilerler. bilgileri ortaya çıkaracak etkili sorular hazırlamalıdır.
› Görüştüğü kişilerin bilgi ve tecrübelerinden yararlanır. › Sorularını açık, anlaşılır ve düzgün bir şekilde sormalıdır.
› Kendi görgüsünü, kültür düzeyini ve deneyimlerini geliştirir. › Görüşme sırasında nazik olmalı, görüştüğü kişinin soruyu
› Sosyal çevresini genişletir. her yönüyle ve rahat bir şekilde cevaplamasını sağlama-
Mülakat Yapan Kişide Bulunması Gereken Özellikler lıdır.
› Görüşmeye katılacak kişi ya da kişilerle ön görüşme yap- › Görüştüğü kişinin sözünü kesmemelidir. Kılık ve kıyafeti
malıdır. Görüşme başında nazik bir ifadeyle konuya giriş düzgün olmalı, jest ve mimiklerini iyi kontrol edebilmeli,
yapmalıdır. konuşma sırasında vurgu ve tonlamalara dikkat etmelidir.

EDİTÖR YAYINEVİ