Page 49 - 7-sinif-vip-tum-dersler-konu-anlatimli-22

ELEKTRIK AKIMI - AKIM ŞIDDETI VE GERILIMI
ELEKTRIK AKIMI - AKIM ŞIDDETI VE GERILIMI 7. ÜNITE 385
ELEKTRIK AKIMI
• Yüklerin titreşim hareketinden kaynaklanan enerji aktarımına “elektrik akımı” adı verilir.
• Bir devrede elektrik akımının olması için bir elektrik enerjisi kaynağının olması gerekir.
• Devreye enerjiyi pil, akü gibi kaynaklar sağlar.

• Basit bir elektrik devresini bir su tesisatına benzetebi- İnce kıvrımlı
liriz. Tesisattaki boruları elektrik devresindeki bağlantı boru
kablolarına, borulardan geçen suyu elektrik devresinde-
ki yüklere, su tesisatındaki vanayı, elektrik devresindeki Pompa
anahtara, su tesisatındaki kıvrımlı, ince boruyu ampulün Vana
içindeki dirence, tesisattaki pompayı ise pile benzete-
biliriz. Boru Basit elektrik devresi
• Ancak su tesisatındaki boruların içindeki su hareket ha- Su tesisatı
lindedir. Elektrik devresinde suyun akışı gibi bir hareketlilik söz konusu değildir. Bağlantı kablosundaki yükler sa-
dece titreşim hareketi yaparak enerjisini diğer atomlara aktarır.
• Bir devrede elektrik akımı tamamlanmazsa, devredeki ampuller ışık vermez yani anahtarı açık olan bir devrede

akım devreyi tamamlayamadığı için ampuller ışık vermez.

GERILIM VE AKIM ŞIDDETI ARASINDAKI ILIŞKI

Bir iletkenin herhangi bir noktasından birim zamanda geçen yük mik-
tarına akım şiddeti denir. “ I ” sembolü ile gösterilir.
• Devredeki elektrik akımını ölçen alete “ampermetre” adı ve-

rilir.
• Elektrik akımının birimi Amper’dir, kısaca “A” ile gösterilir. Elektron yönü
Ampermetre devreye daima seri bağlanır.
• Paralel bağlanması durumunda “kısa devre” olur.
• Elektrik akımının direnci küçük olan yoldan gitmesine kısa

devre denir. + kutup – kutup
• Elektrik yükleri negatif kutuptan pozitif kutba doğrudur.
Elektrik akımının yönü pozitif kutuptan negatif kutba doğru-
dur.
• Bir iletkenin iki ucu arasında akım oluşmasına neden olacak enerji farkının göstergesine “gerilim” adı verilir. Gerilim
“V” ile gösterilir. Devredeki gerilimi ölçmeye yarayan alete “Voltmetre” denir. Gerilim birimi Volt’tur, kısaca “V” ile
gösterilir. Voltmetre de devreye daima paralel bağlanır.

Ohm K
Ohm Kanunuanunu
• Bir elektrik devresinde ampulün uçları arasındaki gerilimin, ampulden geçen akım şiddetine oranı sabittir. Bu sabit
değer, iletkenin direncini verir.
V Gerilim (V) Volt
R = ⇒ Direnç(R) = Birim = = Ohm ( )
Ω
Ι Akým Þiddeti ( ) Ι Amper
• Direnç; elektrik akımına karşı gösterilen zorluktur. Direncin birimi Ohm olup, “Ω” sembolü ile gösterilir.
• Tüm maddeler elektrik akımına karşı az ya da çok direnç gösterir. Maddelerin elektrik akımına karşı gösterdiği di-
rence elektriksel direnç denir. Elektrik devrelerinde genellikle elektriksel direnç değeri düşük iletkenler tercih edilir.
• Ampul elektrik enerjisinin iletimine karşı direnç gösterir. Direnç ne kadar artarsa ampul parlaklığı o kadar azalır.
Seri bağlı devrelerde ampul sayısı arttıkça devrenin direnci artar, paralel bağlı devrelerde ise ampul sayısı arttıkça
devrenin direnci azalır.

EDİTÖR YAYINEVİ