Page 557 - 9. Sınıf Tüm Dersler Soru Bankası Mavi Kitap

557
ATMOSFER VE HAVA OLAYLARI - HAVA DURUMU VE İKLİM 1. ÜNİTE - 14. TEST
Atmosfer ve Hava Olayları
• Dünya'nın etrafını çepeçevre saran ve canlıların yaşamasını sağlayan çeşitli gazlardan oluşan hava kütle-
sine atmosfer, içinde meydana gelen olaylara ise atmosfer olayları (hava olayları) denir. Atmosfer sıcaklık
özelliklerine göre yerden yükseldikçe çeşitli katmanlara ayrılır. Bunlar; troposfer, stratosfer, mezosfer,
termosfer ve ekzosfer katmanlarıdır.

Hava Durumu ve İklim
Hava durumu: Sık değişebilen ve kısa bir süre içerisinde beliren atmosfer olaylarıdır. Meteoroloji inceler.
İklim: Bir yerdeki atmosfer olaylarının uzun yıllar içerisinde gösterdiği ortalama duruma denir. Klimato-
loji inceler.
EDİTÖR YAYINEVİ
Hava Kütlesi: Atmosferin geniş bir bölümünün sıcaklık ve nem bakımından benzerlik göstermesine denir.

1. Atmosfer çeşitli gazlardan meydana gelmiştir. Bu 3. I. Atmosfer olaylarının uzun yıllar gösterdiği orta-
gazların %78’ini azot, %21’ini oksijen oluşturur. Su lama durumdur.
buharı, argon, karbondioksit, neon, hidrojen, ozon II. Farklı karakterdeki hava kütlelerinin karşılaşma
ve helyum gibi gazlar da %1’ini meydana getirir. İklim alanıdır.
olayları su buharı sayesinde gerçekleşir. Su buharı-
nın tamamı troposfer katmanında yer alır. Su buharı III. Sıcaklık ve nem bakımından benzer özellikler
ve karbondioksit oranının yüksek olması ışınların gösteren geniş atmosfer parçalarıdır.
tutulma oranını arttırarak sıcaklık birikimine neden Yukarıda verilen tanımlar aşağıdakilerden hangi-
olur. Atmosferde yer alan gazların %99’u atmosferin sinde doğru eşleştirilmiştir?
40 km’lik kısmında yer alır. Karbondioksit oranının
artması iklimler üzerinde olumsuz etki yaratmaktadır. I II III
A) Hava durumu Hava kütlesi Cephe
Yukarıdaki açıklamalar dikkate alındığında;
B) İklim Hava kütlesi Cephe
I. Azot, atmosferde yer alan gazların 2/3’ünden
daha fazla yer kaplar. C) Hava durumu Cephe Hava kütlesi
II. Su buharının tamamı Dünya’ya en yakın olan D) İklim Cephe Hava kütlesi
katmanda yer alır.
E) Hava durumu İklim Cephe
III. Sanayinin geliştiği yerlerde coğrafi olaylar olum-
suz yönde etkilenmektedir.
IV. Atmosferde yer alan gazların oranındaki değiş-
me küresel ısınmalara neden olabilir.
V. Atmosferde yer alan gazların çoğu üst katman-
larda yer alır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
4. Bir bölgede uzun yıllar boyunca yaşanan atmosfer
A) IV ve V B) Yalnız V C) II ve III olaylarını ortalama durumuna iklim denir.
D) Yalnız III E) I ve V Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir yerin iklim
özellikleri hakkında bilgi vermektedir?
2. I. İklim olaylarının görülmesini sağlar. A) Antalya’ya uzun yıllar sonra kar yağdı.
II. Yerin fazla ısınmasını engeller.
B) Ülkenin doğusu yarından itibaren üç gün boyun-
III. Gölgelerin tam karanlık olmasını engeller. ca buz tutacak.
IV. Zararlı ışınların bir bölümünün tutulmasını sağlar. C) Marmara Bölgesi hafta sonu yağışlı havanın et-
V. Sıcak su kaynaklarının oluşumunu sağlar. kisine girecek.
Yukarıdakilerden hangisi atmosferin etkilerinden D) Mersin’de yazdan kalma günler yaşanıyor.
biri değildir?
E) Karadeniz kıyılarında her mevsimin yağışlı geç-
A) I B) II C) III D) IV E) V mesi çay tarımını olumlu etkilemektedir.