Page 557 - 9. Sınıf Tüm Dersler Soru Bankası Mavi Kitap
P. 557

557
          ATMOSFER VE HAVA OLAYLARI - HAVA DURUMU VE İKLİM                          1. ÜNİTE - 14. TEST
           Atmosfer ve Hava Olayları
           • Dünya'nın etrafını çepeçevre saran ve canlıların yaşamasını sağlayan çeşitli gazlardan oluşan hava kütle-
             sine atmosfer, içinde meydana gelen olaylara ise atmosfer olayları (hava olayları) denir. Atmosfer sıcaklık
             özelliklerine göre yerden yükseldikçe çeşitli katmanlara ayrılır. Bunlar; troposfer, stratosfer, mezosfer,
             termosfer ve ekzosfer katmanlarıdır.

           Hava Durumu ve İklim
           Hava durumu: Sık değişebilen ve kısa bir süre içerisinde beliren atmosfer olaylarıdır. Meteoroloji inceler.
           İklim: Bir yerdeki atmosfer olaylarının uzun yıllar içerisinde gösterdiği ortalama duruma denir. Klimato-
           loji inceler.
           EDİTÖR YAYINEVİ
           Hava Kütlesi: Atmosferin geniş bir bölümünün sıcaklık ve nem bakımından benzerlik göstermesine denir.

          1.   Atmosfer çeşitli gazlardan meydana gelmiştir. Bu   3.   I.   Atmosfer olaylarının uzun yıllar gösterdiği orta-
              gazların %78’ini azot, %21’ini oksijen oluşturur. Su   lama durumdur.
              buharı, argon, karbondioksit, neon, hidrojen, ozon   II.  Farklı karakterdeki hava kütlelerinin karşılaşma
              ve helyum gibi gazlar da %1’ini meydana getirir. İklim   alanıdır.
              olayları su buharı sayesinde gerçekleşir. Su buharı-
              nın tamamı troposfer katmanında yer alır. Su buharı   III.  Sıcaklık ve nem bakımından benzer özellikler
              ve karbondioksit oranının yüksek olması ışınların   gösteren geniş atmosfer parçalarıdır.
              tutulma oranını arttırarak sıcaklık birikimine neden   Yukarıda verilen tanımlar aşağıdakilerden hangi-
              olur. Atmosferde yer alan gazların %99’u atmosferin   sinde doğru eşleştirilmiştir?
              40 km’lik kısmında yer alır. Karbondioksit oranının
              artması iklimler üzerinde olumsuz etki yaratmaktadır.       I           II          III
                                                               A)    Hava durumu  Hava kütlesi  Cephe
              Yukarıdaki açıklamalar dikkate alındığında;
                                                               B)    İklim        Hava kütlesi  Cephe
              I.   Azot, atmosferde yer alan gazların 2/3’ünden
                 daha fazla yer kaplar.                        C)    Hava durumu  Cephe      Hava kütlesi
              II.  Su buharının tamamı Dünya’ya en yakın olan   D)   İklim        Cephe      Hava kütlesi
                 katmanda yer alır.
                                                               E)    Hava durumu  İklim      Cephe
              III.  Sanayinin geliştiği yerlerde coğrafi olaylar olum-
                 suz yönde etkilenmektedir.
              IV.  Atmosferde yer alan gazların oranındaki değiş-
                 me küresel ısınmalara neden olabilir.
              V.  Atmosferde yer alan gazların çoğu üst katman-
                 larda yer alır.
              yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
                                                          4.   Bir bölgede uzun yıllar boyunca yaşanan atmosfer
              A) IV ve V      B) Yalnız V      C) II ve III   olaylarını ortalama durumuna iklim denir.
                      D) Yalnız III     E) I ve V             Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir yerin iklim
                                                              özellikleri hakkında bilgi vermektedir?
          2.   I.   İklim olaylarının görülmesini sağlar.     A)  Antalya’ya uzun yıllar sonra kar yağdı.
              II.  Yerin fazla ısınmasını engeller.
                                                              B)  Ülkenin doğusu yarından itibaren üç gün boyun-
              III.  Gölgelerin tam karanlık olmasını engeller.   ca buz tutacak.
              IV.  Zararlı ışınların bir bölümünün tutulmasını sağlar.  C)  Marmara Bölgesi hafta sonu yağışlı havanın et-
              V.  Sıcak su kaynaklarının oluşumunu sağlar.       kisine girecek.
              Yukarıdakilerden hangisi atmosferin etkilerinden   D)  Mersin’de yazdan kalma günler yaşanıyor.
              biri değildir?
                                                              E)  Karadeniz kıyılarında her mevsimin yağışlı geç-
              A) I    B) II     C) III   D) IV     E) V          mesi çay tarımını olumlu etkilemektedir.
   552   553   554   555   556   557   558   559   560   561   562