Page 9 - 2024 jsps müşterek konular

3.
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU
ÜNİTE

DATA YAYINLARI

BİRİNCİ KISIM İKİNCİ KISIM
Temel İlkeler, Tanımlar ve Uygulama Ceza Sorumluluğunun Esasları
Alanı
BİRİNCİ BÖLÜM
BİRİNCİ BÖLÜM Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği, Kast ve Taksir
Temel İlkeler ve Tanımlar
Ceza sorumluluğunun şahsiliği: –Madde 20
Ceza Kanununun amacı: –Madde 1
(1) Ceza sorumluluğu şahsidir. Kimse başkasının fiilinden
(1) Ceza Kanununun amacı; kişi hak ve özgürlüklerini, dolayı sorumlu tutulamaz.
kamu düzen ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlı- (2) Tüzel kişiler hakkında ceza yaptırımı uygulanamaz.
ğını ve çevreyi, toplum barışını korumak, suç işlenmesini Ancak, suç dolayısıyla kanunda öngörülen güvenlik ted-
önlemektir. Kanunda, bu amacın gerçekleştirilmesi için biri niteliğindeki yaptırımlar saklıdır.
ceza sorumluluğunun temel esasları ile suçlar, ceza ve
güvenlik tedbirlerinin türleri düzenlenmiştir.
Kast: –Madde 21

Suçta ve cezada kanunîlik ilkesi: –Madde 2 (1) Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Kast, suçun
kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek ger-
(1) Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye çekleştirilmesidir.
ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanun-
da yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir (2) Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçek-
ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz. leşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde
olası kast vardır. Bu halde, ağırlaştırılmış müebbet hapis
(2) İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konu- cezasını gerektiren suçlarda müebbet hapis cezasına,
lamaz. müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıldan
(3) Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulan- yirmibeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur; diğer
masında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, suçlarda ise temel ceza üçte birden yarısına kadar in-
kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz. dirilir.

Adalet ve kanun önünde eşitlik ilkesi: Taksir: –Madde 22
–Madde 3 (1) Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği haller-

(1) Suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilin ağırlığıyla oran- de cezalandırılır.
tılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur. (2) Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dola-
(2) Ceza Kanununun uygulamasında kişiler arasında ırk, yısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen
dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, siyasal veya di- neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.
ğer fikir yahut düşünceleri, felsefi inanç, milli veya sosyal (3) Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, ne-
köken, doğum, ekonomik ve diğer toplumsal konumları ticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir vardır; bu
yönünden ayrım yapılamaz ve hiçbir kimseye ayrıcalık halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar
tanınamaz. artırılır.

Kanunun bağlayıcılığı: –Madde 4 (4) Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin
kusuruna göre belirlenir.
(1) Ceza kanunlarını bilmemek mazeret sayılmaz.
(5) Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda, herkes
(2) (Mülga : 29/6/2005 – 5377/1 md.) kendi kusurundan dolayı sorumlu olur. Her failin cezası
kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir.
Özel kanunlarla ilişki: –Madde 5
(6) Taksirli hareket sonucu neden olunan netice, münhası-
(1) Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir ce-
ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır. zanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur
29