Page 56 - 2024-yurtdisi-cozumlu-konu-anlatimli

TÜRKİYE'NİN İKLİMİ VE 2.

BİTKİ ÖRTÜSÜ BÖLÜM

Yükselti
İKLİM VE HAVA DURUMU
Yükselti arttıkça sıcaklık azaldığından dolayı yüksek
yerler çevresine göre hem soğuk hem de daha yağışlı-
İklim dır. Doğu Anadolu Bölgesi’nde sıcaklıkların düşük olma-
sının nedeni yükseltinin fazla olmasıdır. Yüksek yerlerde
Yeryüzünün herhangi bir yerinde hava olaylarına bağlı kar yağışı erken başlar, geç biter ve kar örtüsü uzun süre
olarak gerçekleşen uzun yılların ortalamasına dayanan yerde kalır. Günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazla olur.
duruma iklim denir. İklimi klimatoloji inceler.
Dağların Uzanış Biçimi
Hava Durumu
Dağların Akdeniz ve Karadeniz kıyılarına paralel uzanışı
Bir yerdeki hava olaylarının kısa süreli ortalama duru- deniz etkisini kıyı ile sınırlandırmıştır. Bu nedenle aynı
muna hava durumu denir. Sinoptik haritaları ile gösteri- bölge içinde bile iklimde büyük farklılıklar meydana gel-
lir. Hava durumunu meteroloji inceler. miştir.
Ege Bölgesi’nde kıyıya dik uzanan dağlar deniz etkisinin
TÜRKİYE’NİN İKLİMİ 150–200 km kadar içerilere sokulmasına neden olmuş

Ülkemiz 36º - 42º kuzey paralelleri arasında olduğundan ve kıyı ile iç kısımlar arasında iklim farklılığı azalmıştır.
Akdeniz iklim kuşağında yer alır.
Üç tarafımızın denizlerle çevrili olması, batıdan doğuya Etrafındaki Kara Kütleleri
gidildikçe yükseltinin artması, dağların kıyıya yakın ve Balkanlar, Kuzey Afrika, Arabistan ve Sibirya gibi kara
paralel uzanması, yer şekillerinin engebeli olması nede- kütleleri Türkiye iklimini etkiler. Çünkü rüzgârlar bu kara
niyle iklim çeşitlenir. İklim turizmi, yerleşmeyi, orman ve kütleleri üzerinde oluşan hava kütlelerini ülkemize taşır.
tarım ürünleri çeşitliliğini etkiler.
Karadeniz kıyılarında her mevsimi yağışlı Karadeniz Etrafındaki Basınç Merkezleri
iklimi, Akdeniz, Güney Marmara ve Kıyı Ege’de yazları Türkiye’nin iklimi, kuzeyinde ve güneyinde oluşan yük-
kurak Akdeniz iklimi, iç bölgelerde yağış miktarı az,
sıcaklık farkları fazla olan karasal iklim etkilidir. sek ve alçak basınçların etkisi altındadır.
Örneğin, Türkiye’de yaşanan soğuk kış mevsimi Sibirya
yüksek basınç merkezinin etkisidir. Yine ülkemizde
ŗ NOT yaşanan kurak yaz mevsimi Asor Yüksek Basınç Mer-
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin batısında Akdeniz ikli- kezi’nin etkisidir.
minin etkileri görülür. Ülkemizde çeşitli iklimlerin görül-
mesi; ulaşım hizmetlerini, tarım ürünlerinin çeşitliliğini,
orman dağılışını, toprak çeşitlerini, akarsu rejimlerini Matematik Konumunun Etkisi
etkiler. Orta Kuşak’ta yer alan ülkemizde dört mevsim belirgin
olarak yaşanır. Bu nedenle yıllık sıcaklık farkları fazladır.
Cephe yağışları etkilidir, iklimde çeşitlenmeler meydana
gelmiştir. Güneyden kuzeye doğru sıcaklıklar azalmak-
TÜRKİYE’NİN İKLİMİNİ ETKİLEYEN tadır. Güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı arttırmaktadır.
FAKTÖRLER

Denizler Bakının Etkisi
Denizlerin ısınma ve soğumayı yavaşlatmasından, Türkiye Kuzey Yarım Küre’de olduğu için dağların
yağışı artırmasından dolayı kıyı bölgelerimizde yağış güneye bakan yamaçları, kuzeye bakan yamaçlarından
miktarları fazla, sıcaklık farkları az olan denizel iklimler daha fazla Güneş enerjisi alır ve daha fazla ısınır.
görülür.