Page 12 - İdari Yargı Ön Sınavı Soru Bankası 1. Cilt

ÇÖZÜMLER 183
ri makam ve merciler tarafından tesis edilir. Kolektif İşlem: Aynı konuya ilişkin birden faz-
Çözüm 9: Kamu tüzel kişilerini özel hu- la iradenin aynı anda aynı yönde ortaya ko-
kuk tüzel kişilerinden farklı kılan bazı özel- 2. İcrai olma: İdarenin işlem tesis etmesi nulması sonucu meydana gelen işlemlerdir.
likler bulunmaktadır. Ayrıcalıklı birtakım ile hukuki sonucun ortaya çıkması demek-
özelliklere sahip kılınmış kamu tüzel kişi- tir. İdari işlem sonucunda muhatabın hu- Karma İşlem: Aynı konuya ilişkin birden
leri bu sebeple ancak bazı işlemler yoluyla kuki durumu doğrudan etkilenir. fazla iradenin bir sıra izlenerek aynı yönde
kurulabilmektedir. 3. Hukuka uygunluk karinesinden ya- ortaya konulması sonucu meydana gelen
DATA YAYINLARI
1982 Anayasasının 123. maddesine göre rarlanma: İdari işlemin tesis edildiği an- işlemlerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.
“Kamu tüzel kişiliği kanunla veya Cumhur- dan itibaren yargısal bir karar veya idari
başkanlığı kararnamesiyle kurulur. Doğru bir mekanizma ile ortadan kaldırılmadığı TEST İDARE HUKUKU
cevap B seçeneğidir. sürece hukuka uygun kabul edilmesidir. 2
Çözüm 10: 1982 Anayasasının yönetme- 4.Yargısal denetime tabi olma: Kural
likler başlıklı 124. maddesine göre “Cum- olarak bütün idari işlemler yargı denetimi-
hurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzel ne tabidir. Çözüm 1: 2577 sayılı İdari Yargılama
kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren Usulü Kanununa göre idare kanunda ön-
kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararna- 5.Kamu yararı amacıyla tesis edilme: görülen süre içerisinde ilgililerin başvu-
melerinin uygulanmasını sağlamak üzere İdari işlemler tesis edilirken kamu yararı rusuna cevap vermezse, başvuru redde-
ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönet- dışında başka bir saikle hareket edilemez. dilmiş sayılır. Bu şekilde meydana gelen
melikler çıkarabilirler.” 6.Süre sınırlaması olmaksızın tesis işleme idare hukukunda zımni (örtülü) iş-
lem denir. Doğru cevap B seçeneğidir.
Buna göre Cumhurbaşkanı ile Çevre, Şehir- edilme: İdari işlemler ortadan kaldırılana
cilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Anayasa- kadar kural olarak muhataplarının hukuki Çözüm 2: Doktrin ve içtihatlarla ortaya
nın açık düzenlemesi gereğince yönetmelik durumlarına süresiz olarak etki ederler. konan yetkide paralellik ilkesine göre bir
çıkarabilirler. Karayolları Genel Müdürlüğü Doğru cevap C seçeneğidir. idari işlemi tesis etmeye hangi makam yet-
ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ise kamu kili kılınmışsa aksi düzenlenmedikçe, bu
tüzel kişiliğine sahip olduğundan yönetmelik işlemi değiştirmeye, kaldırmaya veya geri
çıkarabilecekler arasında yer almaktadır. Çözüm 13: 2577 sayılı İdari Yargılama almaya da yine aynı makam yetkilidir. Doğ-
Yargı organlarının ayrı bir kamu tüzel kişiliği Usulü Kanununun 2. maddesine göre idari ru cevap C seçeneğidir.
bulunmadığından Uyuşmazlık Mahkemesi- işlemin unsurları; yetki, şekil, sebep, konu
nin yönetmelik çıkarma yetkisi yoktur. Doğru ve amaçtır. Doğru cevap E seçeneğidir. Çözüm 3: Fonksiyon Gaspı: Yasama
cevap E seçeneğidir. veya yargı organının görev alanına giren
bir konuda idarenin işlem tesis etmesi du-
Çözüm 11: Bazı kurumların kamu tüzel Çözüm 14: İdari işlemler farklı açılardan rumunda ortaya çıkar. Kişiyi hürriyetinden
kişiliğine sahip olduğu doğrudan 1982 çeşitli tasniflere tabi tutulmuştur. Tesis edi- yoksun kılma sonucu doğuran hapis ceza-
Anayasasında düzenlenmiştir. Buna göre: len işlemin kişilik dışı, soyut ve nesnel olup sı verme yetkisi yargısal makamlara ait ol-
- İl özel idareleri, belediye ve köylerin olmamasına göre yapılan ayrıma göre ida-
- Üniversitelerin ri işlemler; düzenleyici işlemler ve bireysel duğundan bu konuda vali tarafından işlem
- Radyo ve Televizyon Kurumunun işlemler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. tesis edilmesi hâlinde fonksiyon gaspı söz
konusu olur.
- Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kuru- Soyut ve kişilik dışı olan, belirli bir alana iliş-
munun kin kural koyan işlemlere düzenleyici işlem Yetki Gaspı: İdarenin görev alanına giren
- Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuru- denir. Örneğin yönetmelik, yönerge, genel- bir konuda, idare adına karar alma yetkisi
luşlarının (Ör: Türkiye Barolar Birliği) ge, tamim vs.Düzenleyici işlemlerin somut bulunmayan kişi veya makamlarca işlem
kamu tüzel kişiliğine sahip olduğu doğru- ve şahsi olarak uygulanması sonucunu do- tesis edilmesi durumunda ortaya çıkar.
dan Anayasada yer almaktadır. ğuran işlemlere ise bireysel işlem denir. Ör- Emekliye ayrılan bir valinin idare adına
Vakıflar Genel Müdürlüğünün tüzel kişiliği neğin disiplin cezası, idari para cezası vs. karar alma yetkisi ortadan kalktığından bu
ise doğrudan Anayasada değil 4 sayılı Bu kapsamda Sağlık Bakanlığı tarafından kişi tarafından işlem tesis edilmesi hâlinde
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde düzen- çıkarılan Tebliğ ve İstanbul Üniversitesi yetki gaspı söz konusu olur.
lenmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir. tarafından çıkarılan yönetmelik düzenle- Yetki Tecavüzü: İdare adına işlem tesis
yici işlem, üniversite öğrencisi A hakkında etmeye yetkili bir makamın başka bir ida-
Çözüm 12: İdari işlem, idari makam ve tesis edilen uzaklaştırma kararı ve iş yeri ri merciin görev alanına giren bir konuda
mercilerin idari faaliyet alanı içerisinde te- sahibi B hakkında tesis edilen imar para karar alması durumunda ortaya çıkar. Be-
sis ettiği, hukuk aleminde sonuçlar doğu- cezası ise bireysel işleme örnek teşkil lediyeye ait bir yetkinin bakanlık tarafından
ran, kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte eder. Doğru cevap B seçeneğidir. kullanılması hâlinde yetki tecavüzü söz
tasarruflardır. İdarenin yaptığı her hukuki konusu olur. Doğru cevap D seçeneğidir.
tasarruf idari işlem değildir. İdari işlemin Çözüm 15: Açıklanan iradenin sayısı ba- Çözüm 4: Takdir yetkisi idareye görevleri-
başlıca özellikleri şunlardır. kımından idari işlemler; basit işlem, kolek- ni yerine getirirken belirli sınırlar içerisinde
tif işlem ve karma işlem olmak üzere üçe
1. Tek yanlı olma: Özel hukuk ilişkilerin- ayrılır. Buna göre; hareket serbestisi tanınmasıdır. İdari işlemin
den farklı olarak idari işlem tesis edilirken amaç unsuru kamu yararının gerçekleştiril-
muhatabın (hakkında işlem tesis edilen Basit İşlem: Tek bir makam ya da kişi ta- mesi olduğundan bu unsurda takdir yetkisi-
kişinin) rızasının varlığı aranmaz. Bir diğer rafından açıklanan irade sonucu meydana nin kullanılması mümkün değildir. Yine bir
ifade ile idari işlemler, tek taraflı olarak, ida- gelen işlemlerdir. idari işlemin tesis edilmesinin hangi maka-
mın yetkisi içerisinde yer aldığı ve hangi şe-