Page 16 - 2024 KPSS JÜRİ KONFOR SERİSİ VATANDAŞLIK SORU BANKASI

TÜRKİYE’NİN İDARİ YAPISI VE
BÖLÜM 7
İDARE HUKUKU

İDARE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ KAMU HİZMETLERİNİN İŞLETİLME YÖNTEMLERİ
• Genç bir hukuk dalıdır.
• Toplu olarak kanunlaştırılmamıştır. (Tedvin edilmemiştir.) Kamu faaliyetlerinin bu hizmetten sorumlu
• Statü hukukudur. Emanet Usulü olan kamu idaresince kendi araç, gereç ve
• Kamu hukukunun bir dalıdır. personeli tarafından yürütülmesidir.
• İşlemler tek taraflıdır ve hukuka uygunluk karinesinden ya-
rarlanır. Müşterek Bir kamu hizmetinin masrafları devlete ait
• Uyuşmazlıklar idari yargı mercilerince çözümlenir. Emanet Usulü olmak üzere belli bir pay ve ücret vermekle
özel kişilere gördürülmesidir.
İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ Bir kamu hizmetinin, her türlü masrafı ve

Hiyerarşi İdari Vesayet İmtiyaz Usulü zararı kişinin kendisine ait olacak şekilde
Aynı kamu tüzel kişilik içe- Merkezi idare ile yerinden özel bir kişiye sözleşme ile devredilmesi-
risinde üst makam veya yönetim kuruluşları arasın- dir.
memurların ast derecedeki daki bütünlüğü sağlayan
makam ve memurlar üze- hukuki denetim aracıdır. Tekel niteliğinde olmayan bazı hizmetlerin
rinde sahip olduğu hukuki İstisnai bir yetkidir. Örneğin; Ruhsat Usulü tek taraflı verilen izinle özel kişilere yaptı-
güçtür. Genel bir yetkidir. İçişleri Bakanı ile belediye rılmasıdır.
Örneğin; vali ile kaymakam başkanı arasındaki ilişki Hizmetlerin belli bir ücret karşılığında söz-
arasındaki ilişki
İltizam Usulü leşme ile mültezim denen özel kişilere gör-
dürülmesidir.
İDARENİN MAL EDİNME YÖNTEMLERİ
Kamulaştırma: Devlet veya kamu tüzel kişilerinin, kamu KOLLUK TÜRLERİ
yararının gerektirdiği durumlarda karşılığında peşin bedel
ödenmesi koşuluyla, özel mülkiyette bulunan taşınmazların Adli Kolluk
bir kısmına veya tamamına el konulmasıdır. Kamu düzenini bozan suç eylemlerinin işlenmesi halinde
İstimval: İdarenin olağanüstü dönemlerde kanun gücünü harekete geçerek suç faillerini ve delillerini araştıran, bunların
kullanarak bedel ödemek koşuluyla taşınır mallara el koy- bulunmasını sağlayan kolluktur.
masıdır.
Devletleştirme: Kamu yararını gerçekleştirmek amacıyla İdari Kolluk
özel mülkiyete ait işletmelere el konulması, bu işletmelerin Kamu düzeni bozulmadan önce faaliyet gösteren ve bu düze-
devlet mülkiyetine geçirilmesidir. nin bozulmaması için gerekli tedbirleri alan kolluktur.
Geçici İşgal: Bir bayındırlık hizmetinin görülmesi esnasında
devletin gereksinim duyduğu özel mülkiyette bulunan taşın-
maza geçici olarak el koyulmasıdır. GENEL İDARİ KOLLUK MAKAMLARI
• Cumhurbaşkanı • Valiler
YETKİ GENİŞLİĞİ
• İçişleri Bakanı • Kaymakamlar
• Valinin merkeze danışmadan, merkezden emir ve talimat
beklemeksizin kendi başına merkez adına karar alabilmesi
demektir. MAHALLİ İDARİ KOLLUK MAKAMLARI
• Merkezi yönetimin bazı önemli ve acil işleri geciktirme sa- İl Özel İdaresi Belediye Köy
kıncasına karşı düşünülen ve başvurulan önlemlerdir.
• İl Genel Meclisi • Belediye Meclisi
• Vali, merkeze danışmadan karar alabilse de merkezin hi- • Muhtar
yerarşisine tabidir. • İl Encümeni • Belediye Encümeni
• İhtiyar Heyeti
• Yetkinin kullanılması ile tüm gelir ve giderler merkeze aittir. • Vali • Belediye Başkanı

112