Page 90 - 10_tum_dersler_beceri_temelli
P. 90

198  test 09                                       Beceri Temelli Yeni Nesil Sorular       EŞEYE BAĞLI KALITIM - AKRABA EVLİLİĞİ

          6.                                                                                8.  Aralarında  kan  bağı  bulunan  kişiler  arasın-
                                                                    Kalın,
              Kistik fibrozis, doğumdan itibaren pek çok organın salgı   yapışkan   Düz kas   da  yapılan  evliliklere  akraba  evliliği  denir.
                                            EDİTÖR YAYINEVİ
                                                             Soluk
              bezlerini etkileyerek fonksiyon bozukluğuna yol açan   borusu  mukus            Bu evliliklerde zararlı olan baskın ve çekinik
                                                                                              genlerin bir araya gelme olasılığı arttığından
              bir hastalıktır. Hastalıktan sıklıkla akciğerler, pankreas,   tabakası          kalıtsal  hastalıkların  görülme  sıklığı  artar.
              karaciğer, bağırsaklar, sinüsler ve üreme organları etkilenir.   Lümen          Aşağıda  TÜİK  verilerine  göre  Türkiye'nin
              Normalde, dış salgı bezlerinin salgısında su oranı yüksek ve                    bölgelerinde akraba evliliklerinin oranı gös-
              akışkan kıvamdadır. Bu özellik organ ve sistemlerin normal   Sağlıklı bireyin soluk   terilmiştir.
                                                                        borusu
              çalışmasını sağlar. Kistik fibrozis hastalarında ise salgıların   Mukus       Güneydoğu Anadolu                  43,6
              su oranı düşük, koyu, kıvamı artmış ve akıcı özelliği     tabakası             Ortadoğu Anadolu                35,5
              kaybolmuştur. Bu nedenle akciğerde havayollarında biriken                     Kuzeydoğu Anadolu              30,3
              salgılar mikropların yerleşmesine, tekrarlayan ve ilerleyen   Kistik fibrozis hastası bireyin soluk   Doğu Karadeniz  25,6
                                                                         borusu
              akciğer enfeksiyonlarına sebep olur.                                              Orta Anadolu              25,3
                                                                                                  Akdeniz                25,1
                                                                                                Batı Anadolu             22,7
                                                                                                                        20,9
           Yukarıda otozomal bir kromozom üzerinde çekinik alelle kalıtılan bir hastalık olan kistik fibrozis   Batı Karadeniz  19,4
                                                                                                   Türkiye
           hakkında kısa bir bilgi verilmiştir.                                                     Ege                19,2
                                                                                                  İstanbul             16,2
           Buna göre;                                                                         Doğu Marmara           14,3
           I.  Bb ve bb genotipine sahip ebeveynlerin çocuklarının bu hastalığa yakalanma olasılığı 1/2’dir.   Batı Marmara  4,8
           II.  BB ve Bb genotipine sahip ebeveynlerin çocuklarının bu hastalığa ait geni taşıma olasılığı yoktur. Editör Yayınevi  Grafiğe göre aşağıda verilen yorumlardan
           III.  Bb ve Bb genotipine sahip ebeveynlerin çaprazlanmasından doğacak çocukların hastalığa ya-  hangileri yapılabilir?
              kalanma olasılığı 3/4’tür.                                                      A)  Güneydoğu  Anadolu  Bölgesi'nde  sağlıklı
                                                                                                 çocukların dünyaya gelmesi imkânsızdır.
           ifadelerinden hangileri doğrudur?
                                                                                              B)  Doğu  Marmara  Bölgesi'nde  akraba  evliliği
           A) Yalnız I       B) Yalnız III      C) I ve II      D) II ve III     E) I, II ve III  nedeniyle kalıtsal hastalıkların ortaya çıkma
                                                                                                 riski Türkiye ortalamalarının altındadır.
                                                                                              C)  Akraba evliliklerinden dolayı meydana ge-
        7.  Aşağıda erkek bireylerin gonozom yapıları gösterilmiştir.
                                                                                                 len olumsuzlukların görülme olasılıkların en
               1                                                                                 fazla olduğu bölge Batı Karadeniz'dir.
               2        4                                                                     D)  Batı  Marmara  Bölgesi'nde  doğan  çocuk-
                          X  ve  Y  ile  gösterilen  kromozomların  numaralandırılmış  segmentlerinin   larda çekinik genlerle taşınan hastalıklara
                          hangilerinde bulunan genin kontrolünde olan bir karakter sadece babadan   yakalanma oranı sıfırdır.
                          erkek çocuklara geçer?                                              E)  Marmara ve Ege bölgelerinde akraba ev-
                                                                                                 lilikleri  ile  ilgili  geliştirilen  projeler  Doğu
               3          A) Yalnız 1    B) Yalnız 2    C) Yalnız 3    D) Yalnız 4    E) 1 ve 2  ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerine göre
                                                                                                 daha azdır.
   85   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95