Page 25 - 10_fizik_ogretmenin

BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ 53

boş

d cıva > d su h cıva < h su

cıva su

ˇ Kılcallık ince borularda sıvının yükselmesi veya alçalması olayıdır. Toricelli deneyinde-
EDİTÖR YAYINEVİ
ki cıvanın boruda yükselmesi olayı kılcallık ile ilgili değildir. Cıvanın boruda kalmasını
sağlayan açık hava basıncıdır.
ˇ Barometredeki sıvının yüksekliği borunun çapına, borunun cinsine, duruşuna ve şekli-
ne bağlı değildir.
ˇ Kılcallık etkisi ile sıvının boruda yükselmesi ise borunun çapına ve cinsine bağlıdır.
ˇ Kılcallık etkisi ile suyun yükselmesi veya alçalması olayında kılcal borunun ucunun açık
olması engel teşkil etmez. Barometrelerde ise borunun ucu kapalı olmalıdır. Çünkü
boruda yükselecek sıvıya açık hava basıncı etki etmemelidir.

Boşluk

P o P o

Adezyon > Kohezyon Kohezyon > Adezyon

KAPALI KAPLARDAKI GAZLARIN BASINCI
ˇ Gaz basıncı, gaz moleküllerinin kabın iç yüzeylerine
çarpması sonucu oluşur.
ˇ Kabın her noktasında gaz basıncı eşittir.
ˇ Kapalı kaplardaki gazların basıncı gazın hacmine (kap
hacmi), sıcaklığına ve madde miktarına bağlıdır.
ˇ Sıcaklık ve hacim sabit kalmak koşuluyla madde miktarı Gaz taneciklerinin hareketi
artırılırsa gaz basıncı artar.

P Gaz artar.

ˇ Hacim ve madde miktarı sabit kalmak koşuluyla sıcaklık artırılırsa gaz basıncı artar
çünkü gaz moleküllerinin hızı artar.