Page 28 - 10_tarih_ogretmenin
P. 28

DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SAVAŞÇILAR VE ASKERLER               61
             ˇ Osmanlı  Beyliği’nin  Bursa  kuşatması   NOT:
            sırasında aşiret kuvvetlerinin uzun kale
            kuşatmalarında  yetersiz  olduğu  görül-  Türk gençlerinden kurulan düzenli birlik-
            dü. Çünkü devlete bağlı olmayan bu sa-  lerin atsız askerine “yaya”, atlı askerine
            vaşçı gruplar arasında belli bir düzen ve   de  “müsellem”  adı  verilmiştir.  Askerler
            koordinasyon yoktu.             başlarına “ak börk” giyerlerdi.
             ˇ Osmanlı  bir  savaşa  karar  verdiği  za-
            man, bu grupların toplanması ve sevki-  YAYA VE MÜSELLEMLERIN ÖZELLIKLERI
            yatı oldukça sorun yaratıyordu.
             ˇ Bu nedenle fetihlerin sitstemli bir şekil-  M   Vezir Çandarlı Kara Halil tarafından
           MEDİTÖR YAYINEVİ
                                               sağlıklı  ve  güçlü  Tük  gençlerinden
            de yapılabilmesi için düzenli orduya ih-
            tiyaç duyuldu.                     kuruldu.
                                             M   Biner kişilik yaya ve atlı gruplar ha-
          ILK DÜZENLI OSMANLI ORDUSUNUN        linde teşkilatlandırıldı.
          KURULMASI
             ˇ Osmanlı’nın  Kuruluş  Dönemi’nde  fetih   M   Yaya (piyade) sınıfında her on kişiye
            hareketleri zamanla büyük ve korunaklı   bir onbaşı, her yüz kişiye bir yüzbaşı
            şehilere dayandı.                  tayin edildi.
             ˇ Büyümenin  sürdürülebilmesi  için  stra-  M   Müsellem  (atlı)  birliklerde  her  otuz
            tejik,  ekonomik  ve  siyasi  önemi  olan   kişi bir ocağı meydana getirirdi.
            yerlerin alınması mevcut düzensiz kuv-  M   Yaya  ve  müsellemler,  ücretli  asker
            vetlerle ya uzun sürüyor ya da mümkün   sınıfındandır.
            olmuyordu.
             ˇ Bursa’nın 10 yılda fethedilmesi düzenli   M   Bunlar sefer sırasında belli bir ücret
            ve sürekli orduya ihtiyacı açıkça ortaya   alır, barış zamanında ise kendilerine
            koymuştu.                          tahsis edilen arazileri ekip biçerlerdi.
             ˇ Osmanlı  Devleti’nin  sürekli  ve  düzenli   M   Ayrıca belirli vergilerden muaf tutu-
            orduya geçmesinde;                 lurlardı.

           M   Kale  ve  şehir  kuşatmalarının  uzun   M   Yaya ve müsellemler, Orhan Bey za-
              sürmesi                          manında hassa ordusu sayıldı.
           M   Geçici  kuvvetlerin  vaktinde  savaşa   M   Oluşan bu düzenli birlikler sayesin-
              gelememesi                       de  fetih  hareketleri  önemli  bir  ivme
           M   Aşiret  kuvvetlerinin  uzun  süren  ku-  kazandı.
              şatmalara dayanamaması
                                             M   Yaya  ve  müsellemler,  XV.  yüzyılın
           M   Savaş zamanlarında toplanan aske-  ortalarına kadar savaşlara fiilen ka-
              ri  zümrelerin  dağınık  ve  disiplinden   tılarak  Osmanlı  ordusu  içerisinde
              yoksun olması                    önemli bir güç oluşturdular.
               Devamlı  savaşa  hazır  yaya  ve  atlı
              kuvvetlerin  bulundurulmasının  zo-  M   Ancak yaya ve müsellemlerin sayısı
              runluluk haline gelmesi          zamanla arttı. Bu durum karşısında
           M   Beylikten  çıkıp  güçlü  bir  devlet  ha-  Osmanlı Devleti bu askerleri belli bir
                                               sistem dahilinde sefere göndermeye
              line  gelmek  için  düzenli  bir  orduya
              ihtiyaç duyulması gibi durumlar etkili   başladı.
              oldu.                          M   XV.  yüzyıl  ortalarından  sonra  yaya
             ˇ İlk düzenli birlikler, Orhan Bey’in zama-  ve  müsellemler,  Kapıkulu  Ocakları-
            nında  Vezir  Alaeddin  Paşa  ve  Bursa   nın  kurulmasından  sonra  tersane-
            Kadısı  Çandarlı  Kara  Halil’in  teklifleri   lerde,  maden  ocaklarında  ve  kale
            doğrultusunda Bursa’nın fethinden son-  inşaatlarında çalıştırılmak üzere geri
            ra “yaya ve müsellemler” adıyla kuruldu.  hizmet birlikleri arasına alındı.
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33