Page 12 - 5. Sınıf Bursluluk Sınavı Konu Anlatımlı Data Yayınları

1. ÜNİTE: GÖKYÜZÜNDEKİ

KOMŞULARIMIZ VE BİZ

DATA YAYINLARI

1. GÖKYÜZÜNDEKİ KOMŞUMUZ: 2. GÖKYÜZÜNDEKİ KOMŞUMUZ: AY
GÜNEŞ
AY’IN ÖZELLİKLERİ VE HAREKETLERİ
GÜNEŞ’İN YAPISI VE DÖNME HAREKETİ z Gezegenlerin etrafında dolanan

z Güneş dev bir gaz ve toz bulutundan meydana gel-
gök cisimlerine uydu denir.
miştir.
z Orta büyüklükte küre şeklinde bir yıldızdır. z Dünya’mızın tek doğal uydusu Ay’dır.
z Dünya’ya olan uzaklığı yaklaşık 150 milyon km’dir. z Küresel şekle sahiptir.
z Orta sıcaklıkta bir enerjiye ve ısıya sahiptir. Bundan z Ay bir enerji kaynağı değildir.
dolayı rengi sarıdır. z Geceleri ışık yaymasının sebebi Güneş’ten aldığı
z Güneş, Dünya’ya en yakın yıldızdır. ışığı yansıtmasıdır. Bu nedenle hem gece hem de

z Güneş’te Dünya gibi katmanlardan oluşur. Güneş’in gündüz gözlemlenebilir.
merkezinde çok sıcak ve yoğun olan çekirdek bulu-
z Ay, kendi ekseninde dönerken Dünya’nın çevre-
nur.
sinde de dolanır. Bu durumda Ay’ın kendi ekse-
z Güneş; kendi ekseni etrafında dönme hareketi yapar.
ninde hareketine dönme hareketi denir.
z Güneş’in kendi ekseni etrafında dönüşü batıdan
doğuya doğrudur. z Ay’ın Dünya’nın çevresinde hareket etmesine ve
z Çevresine ısı ve ışık yayan Güneş’in enerjisinin çok Dünya ile birlikte Güneş’in etrafında hareket etme-
az bir kısmı yeryüzüne ulaşır.
sine dolanma hareketi denir.
z Güneş, Dünya’daki canlıların enerji kaynağıdır.
z Güneş’in yapısındaki ısı ve ışık enerjisi hidrojenin hel- z Ay’ın kendi etrafında dönmesi ile Dünya’nın çevre-
yuma dönüşmesi sonucu ortaya çıkar. sinde dolanması yaklaşık aynı süreye (27,3 gün)

z Dürbünle Güneş’i incelediğimizde koyu renkli Güneş eşittir. Bundan dolayı Dünya’dan Ay’a bakıldığında
lekelerini görürüz. Bu lekeler Güneş’in yüzeyinde
Ay’ın hep aynı yüzü görülür.
daha soğuk olan bölgelerdir.
z Ay kendi etrafında
z Güneş yüksek bir enerjiye sahip olduğundan dür-
ve Dünya etrafında
bün, teleskop, mercek ve kamera gibi araçlarla doğ- saat yönünün tersine
rudan bakmak çok zararlıdır.
döner.
z Güneş’e koruyucu filtreler olmadan asla bakılma-
z Ay, Güneş etrafında
malıdır.
Dünya ile birlikte döndüğü için Güneş etrafındaki
dönüş yönü de saat yönünün tersinedir.
Ŗ NOT
z Ay’ı ve diğer yıldızları gündüz göremememizin
Galileo 400 yıl önce teleskobu icat etmiştir. Teles-
kopla Güneş lekelerini gözlemlemiştir. Bu gözlemleri nedeni; Dünya’mıza yakın olan Güneş’in fazla mik-
sonucu Güneş lekelerinin aynı yöne doğru kaydığını tarda çevreyi aydınlatmasıdır. Fakat; Ay, Güneş’ten
fark etmiş ve Güneş'in kendi ekseni etrafında dönme aldığı ışığı bulunduğu konum itibariyle Dünya’ya
hareketi yaptığı sonucuna ulaşmıştır.
yansıtır.