Page 43 - 2024 5. SINIF BURSLULUK SINAVI KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINEVİ -

HARİTAYI TANIYORUM SOSYAL BİLGİLER

HARİTAYI TANIYORUM

• Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuş bakı- • Bu renk ve simgelerin anlamları haritanın alt köşesinde
şı görünüşünün belli bir ölçeğe göre küçültülerek kâğıt lejant adı verilen bölümde gösterilmektedir.
EDİTÖR YAYINLARI
üzerine aktarılmasına harita denir. • İşaretler çubuğundaki renkler yer şekillerinin deniz se-
• Haritadaki küçültme oranına ölçek denir. viyesinden ne kadar yüksekte olduğunu ifade eder.
• Fiziki haritalar herhangi bir yerin dağlarını, ovalarını, • Deniz seviyesi “0 (sıfır)” olarak kabul edilir.
platolarını ve akarsularını gösteren haritalardır. • Deniz seviyesine yakın yerler yeşil rengin tonlarıyla ifa-
• Haritalarda kullanılan özel işaretlerin ne anlama geldiği de edilir.
harita işaretleri bölümünde gösterilir. • Yükselti arttıkça sarı ve kahverenginin tonlarıyla ifade
• Haritalarda yer alan kentler, yükseltiler, yollar ve yer- edilir.
leşim yerlerine ait bilgiler çeşitli simgeler ve renklerle • Deniz, akarsu ve göller ise mavi renkte gösterilir.
gösterilmektedir.

Haritadaki akarsuları gös terir. Haritanın adını gös terir.

İŞARETLER KISALTMALAR
İlçe merkezleri Brj. : Baraj
Akarsular Şehirler Ov. : Ova
Dğ. : Dağ
Kara yolları Dağ zirveleri T. : Tepe
Demiryolları Doğal geçit Kör. : Körfez
Ad. : Ada
Baraj setti ve gölleri
Ülke sınırları Br. : Burun

Haritadaki derinlik Haritadaki şehirleri Haritanın ölçeğidir. Haritada
ve yükselti değerle- gös terir. Küçültme oranını yönleri
rini gös terir. gös terir. gös terir.

FİZİKİ HARİTADA YER ŞEKİLLERİ

Dağlar, çevresine göre yüksek olan Yağmurların, eriyen kar sularının ve kaynaklarda oluşan suların hemen
ve tabandan zirveye doğru yamaçları hemen hepsi yeryüzünde eğim boyunca akar. Bu sular bir yatakta akmaya
eğimli yeryüzü şekilleridir. devam eder ve akarsuları oluşturur.

Akarsuların yatağını aşındırarak oluşturduğu
yüzey şekline vadi denir.

Platolar çevresine göre yüksekte kalmış ve derin akar-
su vadilerinin bulunduğu geniş düzlüklerdir.

Karalardaki çukurlarda birikmiş dur-
gun sulara ise göl denir.
Ovalar çevresine göre alçakta kalmış
ve akarsu vadilerinin derin olmadığı Boğaz denizleri birbirine bağ-
düzlüklerdir. layan dar su yoludur.

Deniz veya göl suları ile çevrilmiş
küçük kara parçasına ada denir.

Yarımada, yalnız bir yarımdan
ana karaya bağlı, öbür yanları Körfez karanın içine sokul-
suyla çevrili kara parçasıdır. muş deniz parçasıdır.

176