Page 54 - 2024 5. SINIF BURSLULUK SINAVI KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINEVİ -
P. 54
NEZAKET KURALLARI DİN KÜLTÜRÜ
NEZAKET KURALLARI
» “Müminlerin iman bakımından en mükemmeli, ahlak
• Adap, edep kelimesinin çoğuludur. Edep ise incelik, ki- bakımından en güzel olanıdır.”
barlık, iyi davranış gibi anlamlara gelir.
madan, işledikleriniz boşa gider.” (Hucurat suresi, 2. YAYINLARI
• Dinin gerekli gördüğü, aklın güzel bulduğu sözler ve y Bu yönüyle İslam dininde nezaket kurallarına uygun
davranışlardır. Edep, iyiliğe ve güzelliğe yönlendirir. davranmak, insanın ahlaki tutumuna katkısı bakımından
da önemlidir.
y İnsan ilişkilerini düzenleyen ve kolaylaştıran yazılı olma- • Hz. Muhammed (sav.) Müslümanların otururken, kal-
yan toplumsal kurallara adap kuralları denir. kerken, yiyip içerken, konuşup gülerken, diğer insan-
y İnsanın çevresindekilere karşı gösterdiği kibar, görgülü lardan ayıran bir hayat tarzı yaşamalarını öğütlemiştir.
davranışlara nezaket denir. MAHREMİYET
y Toplumsal hayatta uymamız gereken nezaket kuralların-
dan biri mahremiyettir.
Günlük Hayatta Kullanılan Nezaket Sözcükleri
y Mahremiyet; bir kişinin bedeni, odası, elbisesi, eşyaları
y Günaydın y İyi geceler
ve özel hayatının gizliliği demektir.
y Hoş geldin y Afiyet olsun
y Özel hayat, kişinin kendisine ait olup başkalarının gir-
y Merhaba y Özür dilerim mesinin yasak olduğu alandır. Bu alana girmek hem di-
y Elinize sağlık y Teşekkür ederim nimiz hem de gelenek ve göreneklerimizde hoş karşı-
y Rica ederim y Hayırlı olsun lanmamaktadır.
y Bir insanın kişisel özgürlüğü ile ilgili olan mahremiyete
saygı duyulması, onun kişilik haklarının ve insanlık onu-
• Adap bir Müslüman’ın uyması gereken söz ve davra- runun korunması demektir.
nışlar olarak da bilinir. Allah, Kur’an’da da adap konu- y Örneğin bir kişinin odası, dolabı, çekmecesi, çantası, cüz-
sunda emirler ve öğütler vermiştir: danı, telefonu veya özel eşyaları onun mahremiyetidir.
EDİTÖR
» “Ey iman edenler seslerinizi Hz. Muhammed’in se- y Bunları izinsiz olarak kullanmak, o kişinin özel alanına
sinin üstüne yükseltmeyin. Birbirinize bağırdığınız girmek demektir. Bu da doğru değildir. Bunun için baş-
gibi Peygamber’e bağırmayın. Yoksa siz farkına var- kalarının özeline saygı duymalıyız ve kendi özelimize
karışılmasına“dur!” demeliyiz.
ayet) • Bu kurallar, yaşamı kolaylaştırır, insanlar arasındaki
ilişkileri düzenler, birlik ve beraberliği geliştirir.
• İslam dininde dine dair adapları yerine getiren her • Nezaket kurallarına uymayan insanlara herhangi bir
Müslüman sevap kazanır. İslam sözlerde ve davranış- ceza verilmez ancak bu insan toplum tarafından dışla-
larda nezaket arar. nır ve sevilmez.
• Nezaket, başkalarına karşı, ince ve saygılı davranma, Toplumsal İlişkilerde Uyulması Gerekli Bazı Görgü ve
incelik, naziklik anlamına gelir. Nezaket Kuralları
» Büyüklere saygılı olmalı, küçükleri sevmeli ve ko-
» “Müslüman; diğer Müslümanların elinden ve dilin- rumalıyız.
den zarar görmediği, salim olduğu kimsedir.” » İyilik yapmaya önem vermeli, yardımsever ve misa-
firperver olmalıyız.
• Başkalarını rahatsız edecek söz ve davranışlardan
» Akraba, komşu, arkadaş ve hasta ziyaretine önem
kaçınmak, gerektiğinde özür dilemesini bilmek, uygun vermeliyiz.
olmayan el ve söz şakalarından kaçınmak nezaket ku- » Çevre temizliği konusunda duyarlı olmalıyız.
rallarına örnektir.
y Nezaket kuralları insana nerede, nasıl davranılması ge- Selamlaşma Adabı Konuşma Adabı
rektiğini öğretir. Bireylere toplumsal kurallar konusunda
rehberlik eder. Nezaket Çeşitleri
y Güzel ahlaklı olmak isteyen bir kimse adap ve nezaket İletişim Adabı Sofra Adabı
kurallarına uymalıdır. İslam’da güzel ahlak çok önemlidir.
217
