Page 29 - 5-sinif-turkce-vip-soru

SES BİLGİSİ

TEST 21 4 Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde fark-
lı bir ses olayı meydana gelmiştir?
1 Son hecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunan A) Daracık B) Biricik
iki heceli sözcükler ünlüyle başlayan bir ek C) Azıcık D) Sıcacık
aldığında son hecedeki dar ünlü düşer. Bu
ses olayına “ünlü düşmesi” denir.
EDİTÖR YAYINEVİ
Bu açıklamaya göre aşağıdaki sözcük-
lerden hangisine ünlü ile başlayan bir
ek getirildiğinde ünlü düşmesi meyda-
na gelir?
5 Türkçedeki bazı sözcükler, ünlü harfle baş-
A) Kasap B) Yaşıt layan bir ek alınca ikinci hecelerindeki dar
C) Devir D) Kaşık ünlüler düşer. Bu ses olayına hece düş-
mesi denir. Örneğin "akıl" sözcüğüne “-ı”
hecesi eklendiğinde ikinci hecedeki “ı” sesi
düşer ve sözcük “aklı” şekline dönüşür.
Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdaki-
lerden hangisi hece düşmesine örnek
2 Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde hece verilemez?
düşmesi olayı vardır? A) Gönül B) Boynu

A) Ağanın alnı terlemezse ırgatın burnu C) Göğse D) Ağzı
kanamaz.
B) Gülü seven dikenine katlanır.

C) Büyük lokma ye, büyük söz söyleme.
D) Bıçak yarası geçer, dil yarası geçmez.

6 Türkçede düz-geniş ünlülerle (a, e) biten
fiillere “-yor” eki getirildiğinde, fiilin sonun-
daki düz-geniş ünlüler daralarak “ı, i, u, ü”
ünlülerine dönüşür. Bu ses olayına “ünlü
daralması” denir.
3 Aşağıdakilerden hangisinde hem ün-
süz yumuşaması hem de ünsüz ben- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü
zeşmesi vardır? daralmasına örnek vardır?
A) Akla gelmeyen başa gelir. A) Son günlerde çok kitap okuyordu.
B) Keskin sirke kabına zarar verir. B) Bazı cümlelerin altını çiziyordu.
C) Kırlangıcın zararını biberciden sor. C) Çizdiklerine yeni şeyler ekliyordu.
D) Akıl akıldan üstündür. D) Sonra bunlara dalıp gidiyordu.

95