Page 8 - 7-sinif-vip-fen-konu
P. 8
10 GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ
c Orion Bulutsusu ve Kelebek Bulutsusu parlak bulutsuya ör-
nek olarak verilebilir. Orion Bulutsusu pek çok yıldız oluşum
bölgesi içeren gökyüzünün en parlak bulutsusudur.
c Atbaşı Bulutsusu karanlık olarak gözlemlenen Orion Takım-
yıldızı'nda yer alan ve bizden 1500 ışık yılı uzaklıkta bulunan
bir bulutsudur. Kendi içindeki sıcak ve genç yıldızların yaydığı
ışık sayesinde görünür durumdadır.
EDİTÖR YAYINEVİ
c Tarantula Bulutsusu uzayda gözlemlenmiş en büyük bulutsulardan biridir. Samanyolu
Galaksisi'nden çok uzakta bulunan bu bulutsu parlak dev yıldız kümeleriyle aydınlanır.
c Kömür Çuvalı Bulutsusu da karanlık bulutsuların en tanınmışlarındandır.
Karadelik: Bir yıldızın yakıtının bitmesi ile birlikte oluşur. Bu çökme sonucu toplu iğne başı
büyüklüğünde bir alana milyonlarca dünya kütlesinin sıkıştırıldığı bir yapı oluşur. Oluşan
bu yapının ağırlığı zamanla çok büyük bir hâle gelir. Evrenin bükülmesine neden olur. Çok
büyük bir çekim alanı oluşturur. Etkisine giren her şeyi kendisine çeker.
YILDIZ
c Yıldız denilince aklımıza Türk Bayrağımızdaki “ ” şekil gelir. Fakat gerçekte yıldızlar
küresel bir yapıya sahiptirler.
Yıldızlar;
Işık kaynağıdır. Küreseldirler. Her yıldızın büyüklüğü,
kütlesi, sıcaklığı farklı olabilir. Hem kendi eksenleri et-
rafında hem de galaksi yörüngelerinde dolanırlar. Farklı
renklerde görülebilir. Dünya’dan bakıldığında ışıkları tit-
reşimli görünür.
c Yıldızlar sahip oldukları sıcaklıklara göre renk alırlar. Sıcaklığı
yüksek olan yıldızlar; beyaz ya da mavi, orta dereceli sıcaklıkta olan yıldızlar; sarı, düşük
ya da sönme derecesinde olan yıldızlar; kırmızı renklidir.
c Yıldızlar da canlılar gibi doğar, büyür ve ölür.
c Güneş sistemimizdeki tek yıldız Güneş’tir. Güneş orta sıcaklıkta olduğu için sarı renklidir.
c Yapılan çalışmalarla farklı konumlarda bulunan iki gök cisminin aralarındaki uzaklığı km
olarak ifade etmenin zor olduğu anlaşılmış, bunun yerine uzunluk birimi olarak “ışık
yılı” birimi kullanılmıştır. Işığın boşlukta 1 saniyede aldığı yol 300 bin kilometredir. Işığın
bu hızla bir yılda almış olduğu mesafeye 1 ışık yılı denir. Böylece ışığın bir yılda aldığı
mesafeye “ışık yılı” denilmiştir.
c Aynı zamanda yıldızların birbiri arasındaki uzaklıkta böyle hesaplanır.