Page 38 - 7-sinif-vip-sosyal-soru

132 SOSYAL BİLGİLER

8 İlk Türk devletlerinde, önemli devlet mese- 10 Orta Asya Türk devletleri, Türk boylarının
leleri Kurultay adı verilen mecliste görüşü- birleşmesi ile oluşmuştur. Boy beyleri, halk
lür ve karara bağlanırdı. Bazı durumlarda tarafından adaletli, yetenekli, güçlü ve bil-
alınan kararlara hakan bile uymak zorunda gili kişiler arasından seçilirdi. Devletle ilgili
kalabilirdi. kararların alındığı kurultaylara boy beyleri
de katılırdı.
Bu durum Türk devletleriyle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisine kanıt olarak Bu bilgilere dayanarak Orta Asya Türk
gösterilebilir? devletleri ile ilgili aşağıdakilerden han-
A) Toplumsal sınıf farklılıklarının görüldü- gisi söylenemez?
EDİTÖR YAYINEVİ
ğüne A) Boy beyleri demokratik yöntemlerle se-
B) Demokrasi kavramının tam anlamıyla çilmiştir.
uygulandığına
B) Hükümdarlığın kaynağının ilahi olduğu
C) Hükümdarın sınırsız yetkilere sahip ol- inancı vardır.
madığına
C) Halk devlet yönetiminde güvenilir kişile-
D) Kurultayın danışma meclisi niteliğinde rin olmasına önem vermiştir.
olduğuna
D) Boy beyleri yönetimde söz sahibidir.
9 Demokrasinin tarihsel gelişimi sırasında
uygulanış şeklinde de değişimler olmuş-
tur. Eski Yunan’da olduğu gibi halkın bir
yerde toplanıp oy kullanarak karar ver-
mesi doğrudan demokrasidir. Günümüz
Türkiyesi’nde olduğu gibi birçok ülkede de
temsili demokrasi yöntemi uygulanmakta- 11 29 Ekim 1923’te cumhuriyet ilan edildi.
dır. Bu yöntemde halk kendisini temsil ede- Böylece tek kişinin hâkimiyetine dayalı
cek kişileri seçer, o kişiler halk adına halk yönetim şekli sona erdi. Milli egemenlik,
için kararlar alır. Meclis bir kararı almakta bir milletin kendini yönetecek kişileri ken-
zorlanır ve kendi içinde uyuşmazlığa dü- disinin seçmesi yani yönetimde söz sahibi
şerse bu yetki halka verilir. Halk oylaması olması demektir. 1924 yılında anayasa-
yapılarak karar alınır. Referandum (halk ya devletin yönetim biçimi ile ilgili olarak,
oylaması) yarı doğrudan demokrasi uygu- “Türkiye Devleti’nin hükûmet biçimi cum-
lamasıdır. huriyettir.” maddesi eklenmiştir.

Buna göre aşağıdaki yorumlardan han- Buna göre cumhuriyetin ilan edilmesi-
gisi yapılamaz? nin aşağıdaki gelişmelerden hangisinin
gerçekleşmesinde etkili olduğu söyle-
A) Demokraside yaşanan tıkanıklıklar re- nemez?
ferandum yoluyla aşılmıştır.
A) Tek kişinin egemenliğine dayanan yö-
B) Tarihteki ilk demokratik uygulamalar An- netim şeklinin son bulmasında
tik Yunan Medeniyeti’nde görülmüştür.
B) Milletin kendisini yönetecek kişileri
C) Temsili demokrasi, demokrasi kültürü- seçme yetkisine sahip olmasında
müzdeki en ideal yöntemdir.
C) Saltanatın kaldırılmasında
D) Demokratik uygulamalar ilk çağlardan
itibaren farklı yöntemlerle günümüze D) Devletin yönetim şeklinin belli olma-
kadar gelmiştir. sında