Page 20 - 8_vip_fen_konu
P. 20
52 BASINÇ
c Özdeş küplerden oluşan cisimlerin yere yaptıkları ba-
sınçlar arasındaki ilişki P > P > P ’tir.
X
Z
Y
c Temas yüzeyi ile basınç ters orantılıdır. Zeminde te-
mas yüzeyi azaldıkça basınç da artacaktır.
X Y Z
c Özdeş küplerden oluşan cisimlerin yere yaptıkları
basınçlar arasındaki ilişki P > P > P ’dir.
Y
Z
X
X Y Z
c EDİTÖR YAYINEVİ
c Şekildeki dikdörtgenler prizmaları
3 cm
özdeş olup I ve II. duruma getirile- 2 cm
rek basınçları kıyaslandığında I. 6 cm
durumda prizmanın yere temas et- 2 cm 6 cm
2
tiği alan 12 cm iken II. durumda 6 3 cm
2
cm olur. Böylece yere temas eden
I II
yüzey alanı yarıya düştüğünden
P
basınç iki katına çıkar. P = 2 II olur.
I
X Y Z
c Kum zeminde ağırlıkları eşit olan
2S 2S 2S
X, Y ve Z kaplarının oluşturacakla-
rı izler arasındaki ilişki yüzey alanı-
na bağlıdır. Kaplardan yere temas 2S S 3S
ettiği alanı büyük olanın basıncı P > P < P Z
X
Y
küçük olur. Bu durumda kum ze-
minde oluşturacakları izlerin derinliği Y > X > Z olur.
c Katı cisimler üzerlerine uygulanan kuvvetin yönünü ve şiddetini
değiştirmeden iletir. Çekiç ile çiviye vurulduğunda çivinin baş ve
uç kısımlarında oluşan kuvvetler eşit olurken, çivinin uç kısmın-
da oluşan basınç, baş kısmında oluşan basınçtan daha fazla
olur. Bu durum çivinin tahta zeminde daha hızlı hareket etmesini
sağlar.
c Günlük yaşamımızda bazı durumlarda basıncın artırılması veya azaltılması amaçlanır.
Tren ve tır gibi ağır yük taşıyan araçların tekerlek sayısının çok olması basıncı azaltır.
c Bıçak, satır, hızar gibi aletlerin bir yüzeylerinin inceltilmesi (bilenmesi) basıncı artırır.
c Çivi, vida ve raptiye uçlarının sivri yapılması basıncı artırır.
c Karlı zeminde kar ayakkabısı, kızak, kayak takımı, snowboard kullanılması basıncı azal-
tır.
c İş makinelerinin paletli olması, traktörlerin arka tekerleklerinin geniş yüzeyli yapılması
basıncı azaltır.
c Sporcuların çivili krampon giymesi basıncı artırır.
c Fillerin ayaklarının büyük olması basıncı azaltır.