Page 20 - 8_vip_fen_konu
P. 20

52                                                       BASINÇ
       c  Özdeş küplerden oluşan cisimlerin yere yaptıkları ba-
          sınçlar arasındaki ilişki P  > P  > P ’tir.
                                   X
                           Z
                               Y
       c  Temas yüzeyi ile basınç ters orantılıdır. Zeminde te-
          mas yüzeyi azaldıkça basınç da artacaktır.
                                                    X       Y     Z
       c  Özdeş küplerden oluşan cisimlerin yere yaptıkları
          basınçlar arasındaki ilişki P  > P  > P ’dir.
                                 Y
                                    Z
                             X
                                                  X      Y       Z
       c EDİTÖR YAYINEVİ
       c  Şekildeki  dikdörtgenler  prizmaları
                                                            3 cm
          özdeş olup I ve II. duruma getirile-         2 cm
          rek  basınçları  kıyaslandığında  I.   6 cm
          durumda prizmanın yere temas et-  2 cm                  6 cm
                    2
          tiği alan 12 cm  iken II. durumda 6   3 cm
            2
          cm  olur. Böylece yere temas eden
                                               I            II
          yüzey  alanı  yarıya  düştüğünden
                             P
          basınç iki katına çıkar. P  =   2 II  olur.
                           I
                                              X       Y       Z
       c  Kum  zeminde  ağırlıkları  eşit  olan
                                              2S     2S      2S
          X, Y ve Z kaplarının oluşturacakla-
          rı izler arasındaki ilişki yüzey alanı-
          na bağlıdır. Kaplardan yere temas   2S      S      3S
          ettiği  alanı  büyük  olanın  basıncı   P  > P  < P Z
                                                     X
                                                  Y
          küçük  olur.  Bu  durumda  kum  ze-
          minde oluşturacakları izlerin derinliği Y > X > Z olur.
       c  Katı cisimler üzerlerine uygulanan kuvvetin yönünü ve şiddetini
          değiştirmeden iletir. Çekiç ile çiviye vurulduğunda çivinin baş ve
          uç kısımlarında oluşan kuvvetler eşit olurken, çivinin uç kısmın-
          da  oluşan  basınç,  baş  kısmında  oluşan  basınçtan  daha  fazla
          olur. Bu durum çivinin tahta zeminde daha hızlı hareket etmesini
          sağlar.
       c  Günlük yaşamımızda bazı durumlarda basıncın artırılması veya azaltılması amaçlanır.
          Tren ve tır gibi ağır yük taşıyan araçların tekerlek sayısının çok olması basıncı azaltır.
       c  Bıçak, satır, hızar gibi aletlerin bir yüzeylerinin inceltilmesi (bilenmesi) basıncı artırır.
       c  Çivi, vida ve raptiye uçlarının sivri yapılması basıncı artırır.
       c  Karlı zeminde kar ayakkabısı, kızak, kayak takımı, snowboard kullanılması basıncı azal-
          tır.
       c  İş makinelerinin paletli olması, traktörlerin arka tekerleklerinin geniş yüzeyli yapılması
          basıncı azaltır.
       c  Sporcuların çivili krampon giymesi basıncı artırır.
       c  Fillerin ayaklarının büyük olması basıncı azaltır.
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25