Page 14 - 8_vip_turkce_konu

18 CÜMLEDE ANLAM
CÜMLELER ARASINDAKİ ANLAM İLİŞKİSİ
NEDEN-SONUÇ
✶ Bir durumun veya olayın hangi nedenlerle gerçekleştiğini ya da gerçekleşmediğini bil-
diren cümlelerdir. Bu tür cümlelerde “nedensellik” ilgisi vardır.

F Hava soğuk olduğu için lunaparka gitmekten vazgeçtik.
F Öğrencilerin şikâyeti üzerine okul müdürü tüm öğretmenleri toplantıya çağırdı.
F Bu yaz aşırı sıcaklar nedeniyle birçok bölgede orman yangınları çıktı.
EDİTÖR YAYINEVİ
F Rahatsız olduğum için sınava girememiştim.
F Yoğun kar yağışı yüzünden ilçenin doğu tarafındaki yollar trafiğe kapanmış.
F Parası bitti diye sinemaya gidememiş.
F Buralarda kış mevsimi ılık geçtiğinden kömüre ihtiyacımız yok.

✶ Neden-sonuç cümlelerinin yapısında “için, dolayı, diye, yüzünden, üzere, nedeniyle,
çünkü” sözcükleri ile “-dığından” ekine sıkça rastlanır.
✶ Neden-sonuç ilişkisi aynı cümle içinde olabileceği gibi, iki cümle arasında da olabilir.

TEK CÜMLE İÇİNDE NEDEN-SONUÇ
F Bu konuda yeterli bilgim olmadığından soruna cevap veremiyorum.
F Kitap okumayı sevdiğim için boş zamanlarımı okul kütüphanesinde geçiririm.
F Dolaba yerleştirdiğim için kıyafetlerim tozlanmadı.

İKİ CÜMLE ARASINDA NEDEN-SONUÇ
F (I) Belediye tarafından yol yapım ve onarım çalışmaları yapılıyor. (II) Bu yüzden
birçok sokağa giriş yasaklanmış.

F (I) Her fırsatta çevresindeki insanlardan faydalanmaya çalışıyordu. (II) Sonunda
sevilmeyen, rahatsız edici bir insan olup çıkıverdi.
F (I) Yeni çıkan dizileri pek izlemiyorum (II) çünkü onlarda kendi değerlerimi ve yaşam
felsefemi göremiyorum.

AMAÇ-SONUÇ
✶ Bir eylem ya da durumla ilgili olarak ulaşılmak istenen sonucu, maksadı dile getiren
cümlelerdir.
✶ Amaç-sonuç ilişkisi “diye, için, üzere, uğruna” sözcükleri ile sağlanır.
F Ders çalışmak için arkadaşımla kütüphaneye gideceğiz.
F Size daha yakın olayım diye buraya taşınmak istiyorum.
F Sınıfı temizlemek için bir araya gelmiştik.
F Emniyet müdürü, güvenlik önlemlerini kontrol etmek üzere stadyuma gelmişti.

Not
Neden-sonuç cümleleri ile amaç-sonuç cümleleri karıştırılmamalıdır. Neden-sonuç
cümlelerinde sonucun gerçekleştiği bilinirken amaç-sonuç cümlelerinde amaçlanan
şeyin gerçekleşip gerçekleşmediği belli değildir.