Page 99 - 9_tum_dersler_beceri_temelli
P. 99
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ’NDE YÖNETİM VE TOPLUM YAPISI -
BÜYÜK SELÇUKLU KÜLTÜR VE MEDENİYETİ Kazanım Soruları Beceri Temelli Yeni Nesil Sorular test 17 251
1. Nizâmülmülk Siyasetname adlı eserinde sultan- 3. • İç ve dış yazışmaların yapıldığı divandır. 5. Büyük Selçuklu Devleti’nde hukuk, örfi,
larda bulunması gereken vasıflardan bahsetmiştir. • Devletin bütün mali işlerinden sorumlu di- ve şeri olmak üzere ikiye ayrılırdı. Şeri
EDİTÖR YAYINEVİ
Aşağıdakilerden hangisi bu vasıflardan biri vandır. hukukun esasları İslam dinine dayalıydı.
değildir? • Devletin askeri işleriyle ilgilenen divandır. Şeri hukukun kapsamına giren davalara
kadılar bakardı. Evlenme, boşanma, mi-
A) Adaletli, bilgili ve güzel ahlak sahibi olmalı • Posta ve haberleşmeden sorumlu olan di- ras, nafaka ve vergiler gibi konular şeri
B) Memleket meselelerinde acele edip hemen vandır. mahkemelerde sonuca bağlanırdı. Baş-
karar vermeli Yukarıdaki bilgiler ile aşağıda verilen di- kadıya “kadiü’l kudat” denilirdi. Devlet
yargıya müdahale etmez, kadıların işine
C) Devlet görevlilerini sürekli denetim altında vanlar eşleştirildiğinde hangisi dışarıda karışmazdı. Kadıların verdiği kararlara
tutmalı kalır? itiraz merci kadiü’l-kudat idi.
D) Halkla iç içe olmalı A) Divan-ı İstifa Örfi hukuk ise devletin esaslarını dü-
zenleyen, temeli eski Türk gelenekleri-
E) İlim erbabını korumalı B) Divan-ı Mezalim ne dayalı hukuk kurallarıydı. Örfi hukuk
C) Divan-ı Arz davalarına bakan yüksek bir mahkeme
D) Divan-ı İnşa vardı. Başkanına “emir-i dat” denirdi.
Örfi hukuk kuralları günün şartlarına
2. Türk müziği Büyük Selçuklu Dönemi’nde ordu- E) Divan-ı Berid göre değişebilirken şeri hukuk kuralla-
da, sarayda, obalarda tasavvufun yayılması so- 4. Selçuklular süsleme, kitabe, hat, minyatür, rı kesindi. Bu iki mahkemenin yanında
nucu müzik ve semanın ayinlere girmesiyle tek- Editör Yayınevi tezhip, halı, kilim ve çini gibi sanat alanlarında Editör Yayınevi hükümdarların başkanlık ettiği “Divan-ı
Mezalim” denilen yüksek bir mahkeme
kelerde gelişme imkanı bulmuştur. Askeri müzik değerli ürünler ortaya koymuştur. Selçuklular bulunurdu. Hükümdar, haftanın bel-
sultanların gücünü göstermekte olup sultan- kendine has üsluplarıyla Selçuklu kufisi, sülü- li günlerinde halkın şikâyetlerini dinler,
ların kapılarında beş nevbet, meliklerde ise üç sü ve nesihi gibi hat türleri ortaya çıkarmış ve sorunlarını çözmeye çalışırdı.
nevbet çalınmıştır. Askeri müzik dışında günlük bunları abidevi eserlerde uygulamıştır. Ayrıca
eğlenceler, düğün, bayram şenlikleri, merasim- eserlerde kuş, ejderha, boğa ve çift başlı kar- Buna göre Büyük Selçuklu Devleti ile
lerde çeşitli oyunlar eşliğinde müziğin toplum tal gibi hayvan tasvirlerinin yer aldığı kabart- ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi
hayatında önemli bir yeri olmuştur. malarla yapılar süslenmiştir. yapılamaz?
Buna göre Türk müziğinin Büyük Selçuklularda; Buna göre Selçuklu sanatı ile ilgili; A) Kadılar bağımsız hareket etmiştir.
I. dini, I. İslam dininin etkisinde kaldığı, B) Birçok sorunu çözüme kavuşturacak
hukuk yapısı mevcuttur.
II. sosyal, II. kendisine özgü bir üslubunun olduğu, C) Aile kurumu hukuk kuralları çerçeve-
III. siyasi III. bozkır kültürünün izlerini taşıdığı sinde güvence altına alınmıştır.
alanlarının hangilerinde gelişme gösterdiği özelliklerinden hangileri söylenebilir? D) Uygulanan hukuk kurallarının bir kıs-
söylenebilir? mı değişmeyen bir yapıya sahiptir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III E) Hukuk kurallarının tamamı İslamiyet’in
D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III kabulünden sonra oluşturulmuştur.
